Вяд.1:                                 Я гэта люблю падарожжа,

З якім і зраўняцца не можа

Вандроўка ў любыя Таўрыды–

У казачныя краявіды.

 

А гэта – вандроўка праз сёлы,

Праз край мой шырокі, вясёлы,

Бясконцыя нівы, дубровы –

У маю беларускую мову.

 

У родную мову, якая

Усімі вясёлкамі ззяе,
Смалістымі пахне лясамі,

Жывымі звініць галасамі.

 

О, колькі яшчэ не адкрыта

Адценняў у ёй і блакіту,

Патрэбных народу, паэтам,

Каштоўнай руды, самацветаў!

М. Танк

         Вяд. 2. Гэтымі роднымі, шчырымі і ласкавымі словамі запрашаем Вас  адправіцца  ў падарожжа па пакоі беларусазнаўства, які быў адкрыты  ў 2012 годзе ў сельскай бібліятэцы аг. Моталь.   Пакой ствараўся з мэтай захавання гістарычнай спадчыны, ушанавання продкаў, асветнікаў і беларускіх пісьменнікаў, жыццё якіх было прысвечана развіццю і памнажэнню духоўнага і літаратурнага багацця нашага беларускага народа. 

Вяд. 1.За некалькі гадоў Пакой стаў своеасаблівым цэнтрам краязнаўчай дзейнасці. Тут аформлены кніжныя выставы, прагляды літаратуры: «Кніга: учора, сёння, заўтра», «Бацькоўскі край — пяшчотны край мой беларускі», «Шчодрая  на таленты зямля», «Гордасць і слава беларускай літаратуры».

         Вяд. 2. Мясцовыя жыхары і чытачы бібліятэкі маюць магчымасць пазнаёміцца з разгорнутай хроніка-дакументальнай экспазіцыяй «Родны сэрцу Моталь мой», прысвечанай 600-годдзю в. Моталь. На выставе прадстаўлены архіўныя дакументы, фотаздымкі, мясцовы фальклор, літаратурная спадчына, цікавыя матэрыялы аб знакамітых людзях вёскі, а таксама матэрыялы аб кулінарным фестывалі «Мотальскія прысмакі», які сёння можна лічыць брэндам не толькі Брэстчыны, але і ўсёй Беларусі.

Вяд. 1.У раздзеле экспазіцыі “Асветнікі зямлі беларускай” прадстаўлена  літаратура аб такіх выдатных дзеячах, як Францыск Скарына, Ефрасіння Полацкая, Кірыла Тураўскі, Сімяон Полацкі і нш.  

(Бібліятэкар знаеміць вучняў з выставай)

Вяд.2:                    З глыбінь вякоў жыццё віруе

Мінулае ў памяці жыве:

Імёны продкаў слынных назаве

І дух свабоды ўмацуе

Святой малітвай Еўфрасінні

І першым кніжным словам Скарыны,

Нататкамі духоўнай старыны

Нясвіжа, Полацка і Вільні…

Асветніцкая праўда мудрых слоў

Вяртала беларусаў да асноў…

Г. Тамашэвіч

         Вяд.1: З’яўленне пісьменнасці у старажытнарускай культуры стала новым этапам у яе развіцці. З прыняццем Хрысціянства Русь пазнаемілася з культурнымі дасягненнямі развітых краін Еўропы і Усходу. Кніжная асвета заходніх зямель Русі ад самага пачатку мела Хрысціянскую накіраванасць. Вакол царквы і манастыроў групаваліся адукаваныя людзі. Так было і ў Полацкім княстве, якое сваім імем праславіла Ефрасіння Полацкая.

         Вяд. 2:Еўфрасіння Полацкая... Гэта імя ўпісана залатымі літарамі ў гісторыю Беларусі.Без яе немагчыма уявіць не толькі духоўнае жыццё на усходнеславянскіх землях у 12 стагоддзі, але і ўсю нашу шматвекавую гісторыю. Князёўна, ігумення, настаўніца, выдатная асветніца. Святая Ефрасіння пакінула пра сябе вечную памяць у душы народа.

         Чытальніца:  Мне хацелася калісьці стаць несмяротнай. Мне хацелася вялікіх спраў і подзвігаў. Што ж, хіба гэтае жаданне знікла? Так. Знікла, але толькі на імгненне. Я рыхтавала сябе з малых гадоў да служэння вышэйшаму, што ёсць у Сусвеце – Богу, народу, роднай зямлі. Гэта тое, дзеля чаго я жыву. Нялёгка развітацца са спакусамі жыцця. Але інакш я ніколі не здолею узнесціся духам над шэрай будзёнасцю зямных спраў. Тым вышэй будзе мае адрачэнне ад зямнога. Так, толькі адрачэнне... а інакш нельга.

         Вяд.1: Прадслава стала манахіняй. Не, не таму, што хацела схавацца за манастырскімі сценамі ад клопатаў і няшчасцяў неспакойнага тагачаснага жыцця. Ефрасіння (такое імя яна атрымала, апрануўшы манаскае адзенне) адважылася на свой самаадданы крок, каб служыць асвеце і духоўнаму ўзбагачэнню роднай зямлі.

Вяд.2: Кірыла Тураўскі – першы пісьменнік на ўсходне-славянскіх землях дванаццатага стагоддзя, праваслаўны святы, багаслоў, адзін з самых бачных духоўных дзеячаў таго часу. 

Вяд.1: Многія выданні Кірылы Тураўскага, якія захаваліся да цяперашняга часу, «гавораць» аб тым, што ён выдатна валодаў складам, стылем, чынам гаворкі, ўмеў вельмі пісьменна і даступна выкладаць сваю думку.  Кірыла Тураўскі пакінуў пасля сябе вялікую літаратурную спадчыну. За таленавітыя творы ў гэтай галіне яго празвалі «другім Златаустам». 

Вяд.2:Развіццё кнігадрукавання, заснавальнікам якога з’яўляецца Францыск Скарына, стала пачаткам новай эпохі у культурным жыцці беларускага народа.

Вяд.1: Нарадзіўся Францыск Скарына каля 1490 года ў сям'і купца Лукі ў горадзе Полацку. Пачатковую адукацыю юны Францыск атрымаў у бацькоўскім доме, дзе спасцігаў азы чытання і пісьма, а затым вывучаў лацінскую мову ў школе пры Полацкім бернардзінскім манастыры.

Вяд.2: У 1504 годзе "сын з слаўнага града Полацка" паступіў у адзін з лепшых еўрапейскіх універсітэтаў таго часу – Кракаўскі – на факультэт "вольных мастацтваў" і праз два гады атрымаў сваю першую вучоную ступень – бакалаўра філасофіі.

Вяд.1: Выдавецкую дзейнасць Францыск Скарына пачаў у Празе, а ў 1517 годзе апублікаваў "Псалтыр", у якім была пазначана дата завяршэння друкавання кнігі. Дзякуючы гэтаму мы ведаем не толькі год, а нават і дзень нараджэння беларускай друкаванай кнігі – 6 жніўня 1517 года.

         Вяд.2: З часу Скарыны самыя прагрэсіўныя сілы эпохі пракладвалі дарогу друкаванай кнізе. Скарынаўскія традыцыі плённа прадоўжылі:  Сымон Будны, Васіль Цяпінскі, Іван Фёдараў, Пётр Мсціславец, Сімяон Полацкі і іншыя. (Паказаць кнігі)

 

Вяд.1: Хочацца звярнуць вашу ўвагу яшчэ на адну кнігу, якая захоўваецца ў нашым пакоі.  Гэта факсімільнае выданне Слуцкага Евангелля — нацыянальнай святыні беларусскага народа.Слуцкае Евангелле прадстаўляе собой кнігу у пераплеце з дрэва, абшытага чырвоным бархатам, змяшчае у сабе   256 старонак памерам 40 на 25 сантыметраў.

    Вед.2.  Напісана кніга  ў 1581 годзе   на царкоўнаславянскай мове, князем Слуцкім Юрыем Алелькавічам (1559—1586), бацькам  святой Сафіі Слуцкай.Гэта кніга падорана бібліятэцы  благачынным іерэем Генадзем, настаяцелем прыходу храма Пакрова Прасвятой Багародзіцы г. Іванава.

(бібліятэкар паказвае Евангелле)

Вяд.1:        Пачатак  станаўлення сучаснай беларускай літаратуры прыпадае на канец  XIXстагоддзя. Беларускі народ атрымаў права на выданне кніг і газет на роднай мове.На паліцах часткова адлюстраваны тыя творы і літаратура, якія выходзілі ў той час.(бібліятэкар паказвае кнігі)

 

         Вяд.2: Акрамя гэтых выданняў, упакоі беларусазнаўства знаходзяцца кнігі беларускіх аўтараў, краязнаўчая літаратура, а таксама цікавыя і адметныя кнігі бібліятэкі. 

Вед.1.  Імёны Янкі Купалы, Якуба Коласа, Івана Мележа, Івана Шамякіна, Кандрата Крапівы, Максіма Танка і іншых беларускіх літаратараў — гэта не проста імёны ў нацыянальнай літаратуры, а за кожным з іх бачыцца плынь часу і непаўторны беларускі свет. Шчырыя, занепакоеныя, пранікнёныя паэтычныя словы пісьменнікаў, паэтаў і сёння кранаюць сэрцы нашых сучаснікаў.

Вед.2.  Ганаровае месца ў пакоі беларусазнаўства займае паліца кніг з аўтографамі аўтараў «Бібліятэцы з любоўю». Сярод іх кнігі Уладзіміра Ліпскага, Валянціны Кукса, Анатоля Зэкава, Уладзіміра Карызны і іншыя.

Вяд.1: Пачэснае месца на кніжных паліцах займаюць высокамастацкія выданні: кнігі-лаўрэаты спецыяльнай прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь «За духоўнае адраджэнне», прэмій імя А. Куляшова, Я. Маўра, К. Каліноўскага, Ф. Багушэвіча.

                            (паказаць кнігі)

 

Вед.2.  Наша Берасцейшчына таксама  запаліла шмат яркіх зорак на небасхіле айчыннай літаратуры. Ярчэйшымі з іх з’яўляюцца: Уладзімір Калеснік, Яўгенія Янішчыц, Міхась Рудкоўскі, Мікола Засім, Мікола Федзюковіч, Віктар Гардзей, Алесь Касько, Мікола Пракаповіч, Мікола Трафімук, Уладзімір Сітуха, Ніна Мацяш, Надзея Парчук і інш.  

Вяд.1: На выставе “Талент, заручаны з Іванаўшчынай” прадстаўлены  кнігі нашых пісьменнікаў-землякоў, гэта: аповесць «Гарэза» Васіля Жушмы, зборнік роздумаў “Неад’емнае” Аляксея Каўко, зборнікі паэзіі Уладзіміра Гетманчука «Пах чаромхі і аеру», Лізаветы Саханчук «А над Няслухай журавы», кнігі Анатоля Дзенісейкі, выданні Марыі Гарупы «Вёска, дзе крылы ўзнімаюць буслы», «Верность земле», «С селом породнённые». У кнізе Анатоля Крэйдзіча “Роднае, шчымлівае” вы знойдзеце дакументальна-мастацкую аповесць “Богаў сон” пра вядомага беларускага мастака, Янку Рамановіча, які нарадзіўся і жыве ў Моталі.

Вяд.2: Гісторыка-краязнаўчы нарыс “Вёска над Ясельдай” пра родны сэрцу Моталь,  напісаў Павел Стасевіч.

Вяд.1: Валянціна Васільеўна Кульбеда-Бакун – мотальская паэтка, жанчына, якая звязала сваё жыццё з паэзіяй.  У 2008 годзе выйшаў першы зборнік паэзіі Валянціны Васільеўны «Гарыць над Ясельдай заранак».У яе вершах апяваецца прыгажосць роднай зямлі, любага куточка, дарагіх сэрцу мясцін праслаўляецца старанная праца вяскоўцаў. 

   Вяд.2: У 2012 годзе Валянціна Васільеўна была ўзнагароджана дыпломам І ступені ў рэспубліканскім конкурсе «Жанчына года - 2012» у намінаціі «За жаночую мужнасць». Зараз  Валянціна Васільеўна выдала ўжо тры зборнікі паэзіі.

Вяд.1: Штогод у пакоі дзейнічае цікавая выстаўка-аповед аб пісьменніках-юбілярах. Да юбілеяў пісьменнікаў тут ладзяцца літаратурна-паэтычныя вечарыны, святы кніг, краязнаўчыя падарожжы. Кожная такая сустрэча не проста ўносіць разнастайнасць у наша жыццё, але ўзбагачае духоўна.

Вяд.2: Асобнае слова хочацца сказаць пра зборнік прыказак і прымавак «А ў Мотолі кажуть так...». Скарбніца народных прыказак і прымавак невычарпальная, асабліва ў мотальскай мясцовасці. Мова ў маталян своеасаблівая. Тутэйшых жыхароў па вымаўленні пазнавалі ў навакольных вёсках (як, дарэчы, і маталяне суседзяў). На адметнасці мотальскага дыялекту сказаўся і гістарычны лёс вёскі, пастаяннае абнаўленне насельніцтва пасля пажараў, войнаў, адыходныя промыслы, возніцтва, якія кідалі жыхароў у далёкія дарогі, а адтуль прывозіліся не толькі новыя прылады працы, але і словы, выразы. Усё сплялося ў адметным мотальскім дыялекце, які не патрабуе ніякага асаблівага перакладу. Ён зразумелы для ўсіх беларусаў.

Таму нездарма ў жыхароў раёна, і асабліва маталян, выклікае цікавасць гэты дыялектычны зборнік, створаны работнікамі бібліятэкі. Праца па зборы вуснай народнай творчасці маталян вядзецца пастаянна і з цягам часу зборнік будзе выдадзены ў новай рэдакцыі.

Вяд.1: Пакой уражвае разнастайнасцю прадстаўленых кніг: тут ёсць кнігі-гіганты і маленькія выданні, кнігі розных гадоў выпуску і навінкі сённяшняга часу — кнігі на лазерных дысках і магнітных стужках, кнігі па розных галінах ведаў.

Вяд.2: Самая вялікая кніга па памеры, якая выйшла ў 2010 годзе ў выдавецтве «Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі», — «Радзівілы: альбом партрэтаў ХVІІІ- ХІХ ст». Кніга прысвечана знатнаму роду князёў Радзівілаў і адрасуецца ўсім, хто цікавіцца гісторыяй Беларусі і яе гісторыка-культурнай спадчынай. Выданне мае добрае паліграфічнае і мастацкае афармленне.

Вяд.1: Асаблівую цікавасць выклікаюць і самыя маленькія кнігі. Гэта зборнікі вершаў «Весна Победы», «У вянок Адаму Міцкевічу», «Вершы» Якуба Коласа і інш.

Вяд.2: Своеасаблівым дапаўненнем экспазіцыі сталі кнігі самых розных гадоў выдання. Ёсць тут і сачыненні Г. П. Данілеўскага (1892), В. Бялінскага (1891), кніга А. Міцкевіча на польскай мове (1931), зборы твораў Г. Гейнэ (1904), М. С. Ляскова (1903).

Вяд.1: Пакой беларусазнаўства жыве творчым жыццём і багата папаўняецца новымі экспанатамі. Падарункам для бібліятэкі сталі кнігі на польскай мове для навучання грамаце: 1922, 1934, 1938 гадоў выдання, «Народный дворец» (1902), «Два путешествия капитана Веринга» (1941).

    Вяд.2:Вядома, усё лепшае, што дайшло да нас праз стагоддзі, мы павінны беражліва захоўваць, каб традыцыі і дасягненні мінулага не былі страчаны і працягвалі служыць наступным пакаленням нашых землякоў.

         Вяд.1:  Усе мы павінны усведамляць, што мы – беларусы, у нас ёсць свая мова – адна з  самых прыгожых  і мілагучных у свеце. Ёсць выдатныя творы літаратуры і мастацтва, і мы ўсе павінны шанаваць і берагчы гэтую багатую спадчыну.

Вяд.2: А зараз давайце паглядзім, як уважліва вы нас слухалі, а для гэтага   прапануем вам адказацць на пытанні квіз-гульні.

 

 

 

 

Складальнік                                                                 Каткавец Л.Ф.

 

Выкарыстаная літаратура:

1. Да вытокаў першапісьменства: літаратурна-музычная кампазіцыя да свята беларускага пісьменства. – Драгічын, 2008. - с.15
2. Панарад М. Маршрутамі акцыі “Чытаем разам, чытаем па-беларуску” з “Вяселкай” і дзіцячымі бібліятэкамі Мінска // Бібліятэка прапануе. – 2012. - №8. – С. 8-13.

 

 

Выступление ансамбля «Грай гармонік»

Вед. 1: Добрый день,дорогие друзья, участницы клуба «Алеся».Мы рады видеть Вас на нашем очередном заседании. Сегодня хозяйкой нашей встречи будет Поэзия, а главными гостями – стихи.

Вед. 2: Поэзия, она была, есть и будет всегда там, где живут человеческие чувства. Причем самые светлые и волшебные, там, где говорит душа. И, именно, поэзия всегда воспевала настроение и тепло, зарождение жизни, новых чувств и надежд.

Вед. 1: Так вот, эту самую гордую, прекрасную барышню и выбрала себе в спутницы жизни наша уважаемая гостья. Наверняка ничто не наполняет душу позитивными эмоциями так, как встреча с приятным, разносторонне интересным человеком и сегодня нам всем посчастливилось - у нас в гостях наша землячка - поэтессаВалентинаВасильевнаКульбеда-Бакун.

Давайте поприветствуем нашу гостью дружными аплодисментами.

Аплодисменты.

 

Вед. 2: Все начинается с детства. Любовь к литературе – также. А вот тяга к созданию высокой, духовной поэзии, как и творческий дар или талант «приписываются» человеку при рождении, а точнее – даются небесным Творцом. Тягу к поэтическому творчеству автор почувствовала в себе, будучи школьницей младших классов. С возрастом росли, становились более осмысленными, более содержательными и глубокими ее произведения.

Вед. 1: Для Валентины Васильевныпоэзия – ее любовь, ее хобби, ее спасение от грусти и уныния. Ее стихи – это солнечные нити, лучики живого света.

Не прагну я, каб вы мяне ўслаўлялі,

Ды мару ўсе ж – чаго крывіць душой –

Каб вершы радасцю людзей краналі,

Іх сэрцы наталяліся красой.

                В.В. Кульбеда-Бакун

Такими строками начинается  один из сборников поэзии Валентины Васильевны.  Всего на счету поэтессы их три.

 

Вед.2:Первый сборник «Гарыць над Ясельдай заранак»увидел свет в 2008 году. В тот период творческой деятельности Валентина Васильевна больше внимания уделяла произведениям лирической и патриотической тематики, а также любовной лирике.

Вед.1:В ее стихотворениях воспевается красота родной земли, родной Мотоль, труд односельчан, подвиг людей в военное время. Много стихов посвящено дружбе, верности, человеческим чувствам и отношениям.

Вед. 2: Стихотворения Валентины Васильевны многим хорошо знакомы, многим по душе. На некоторые из них положена музыка, ряд песнопений поет  церковный хор. Многие стихотворения, которые посвящены родному краю, используются во время проведения мероприятий.  

Вед.1:Вашему вниманию предлагаем инсценировкустихотворения «Май 45-го». Оно посвящено встрече Александра Пташица, участника Великой Отечественной войны и его матери на военной дороге…

Инсценировка стихотворения

Май 45-га

Дурманіў пах чаромхі і сасны.

Салдаты йшлі не чуючы знямогі,

− У выкляты Берлін, да логава вайны,

Да найвялікшай слаўнай Перамогі.

Насустрач, нібы з выраю буслы,

У розныя спяшаліся мясціны –

Нявольнікі з германскай кабалы,

Дзе на фашыстаў цяжка гнулі спіны.

Глядзіць салдат: далёка між людзей

– Адна з жанчын нагадвае кагосьці,

Ідзе − ў світцы, а такіх нідзе

Не бачыў ён, як толькі ў роднай весцы.

Дагнаў яе, у вочы паглядзеў…

На самакатнай світцы − кветкі з лёну…

−Ах, цётачка! Там Сашка ваш ідзе!

І маці кінулася ўздоўж калоны. –

Сыночак родны! Сашачка! Сашо-о-о-к!

І цішыня зрабілася наўкола…

Той крык душы дзіця яе знайшоў,

І бег салдат на мацярынскі голас.

Ад шчасця слёзы хлынулі з вачэй –

Абняў сын маці, прытуліў да сэрца

І не было нічога даражэй

Сустрэчы іх – за ўсе дні ліхалецця.

«Спаткаў сын маці! Маці сын спаткаў!»

− Панеслася над ротай, бы малітва,

І ў думках, кожны з іх успамінаў

Сваю матулю перад грознай бітвай.

 

Вед. 2: Это не единственное стихотворение Валентины Васильевны на военно-патриотическую тему. И вообще,в ее творческом арсенале очень много различных тем. Это стихотворения на духовную, философскую и военную тему, юмор, сатира, байка, а также стихотворения для детей.

 

Вед.1:Валентина Васильевна,  Вы пишете и на русском, и на белорусском языке, а скажите, на каком языке были написаны ваши первые стихотворения? 

Слово автору

Вед.2: Спасибо Вам.Очень нежно и трепетно звучат ваши стихи на белорусском языке про родной уголок, родной Мотоль. Почитайте нам, пожалуйста.

Читает автор.

 

Куточак раю

Мястэчка, што сэрца кранае,

Стаіць ўздоўж ціхай ракі.

Куточак сапраўднага раю –

Жывуць тут мае землякі.

Дамы патанаюць у кветках –

Пах бэзу, язьміну плыве.

Здзіўляюць красою палеткі –

Лянота нідзе не жыве.

Вяртаецца з горада моладзь –

Кут родны да сэрца прырос.

Іх вабіць збажынавы колас,

Заве ясназорасць нябес.

Лес водар густы разлівае,

Птушыны арган кліча ў гай.

Ад любасці сэрца спявае –

Рамонка-валошкавы край!

У Моталі дно залатое:

Люд спраўны пры Боне асеў.

Дзядоў нашых месца святое –

Жывём мы ў дзіўнай красе!

Цвіці, родны Моталь, красуйся!

Сардэчна гасцей сустракай!

Заўсёды табой ганаруся,

Мне Богам падораны рай.

 

Большое спасибо, Валентина Васильевна.

Вед. 1: Про поэта можно сказать – душа стихами говорит, и это, действительно, так.

Вед.2:А есть еще такое высказывание – поэзия – это музыка слов…

Вед.1:Лично мне кажется, что у людей, которые пишут стихи, строки льются из души. И практически, у каждого автора есть стихотворения, посвященные душе, душевности, духовности.

Вед. 2: Второй сборник «І поўніцца сэрца малітвай», который вышел в 2016 году, содержит в себе произведения только духовной тематики. Каждое стихотворение в этом сборнике проникнуто верой и любовью к нашему Творцу и заставляет задуматься о красоте сотворенного Богом мира.

Вед.1:Написать стихотворение на духовную тему, это очень ответственный и серьезный шаг, но этот труд приносит свои добрые плоды.  Ведь такие стихи направляют читателя к вере в Бога, к духовной жизни, содействуют моральному совершенствованию.

Вед.2:Валентина Васильевна, скажите пожалуйста, что поспособствовалотому, что именно духовной теме вы посвятили весь свой второй сборник?  

Выступление автора.

Вед. 1: Можно подытожить Ваши слова такой фразой: «С Богом в душе живется легче…».

Вед.2:И в этом мы убедились, когда готовились к сегодняшней встрече, перечитывали стихи Валентины Васильевны. И сейчас вашему вниманию предлагаем два из них, которые затронули душу.

Читает автор.

 Болит душа

 

Весь день брожу с какой-то сильной болью,

Лежит тяжелый камень на душе.

Пытаюсь думать обо всем с любовью,

Но не дает покоя что-то мне.

О чем грустишь, душа, о чем печали?

Какая боль внутри тебя грызет?

Взлети, как чайка, к синеокой дали

И сбрось ту боль, что жить нам не дает.

Разбей ее о камни скал высоких

И утопи в пучине вод морских.

Пускай умрет, утонет одиноко,

Даст нам пожить без горя и тоски.

 

«Господь Всесильный»

Когда на сердце тяжкий камень,

Душа страдает и болит –

Ищи спасения во храме:

Господь Всесильный исцелит.

Прими ты Бога всей душою,

Святым Угодникам молись,

С надеждой, верой и любовью,

Царице неба поклонись.

Стань у распятья на колени

И боль Христа омой слезой.

Неимоверные мученья

Принял Исус за грех людской.

Но он всех любит и прощает,

Хоть на кресте страдал за нас.

Кто сердцем веру принимает,

Бог не оставит в трудный час.

Молись всевышнему усердно,

Покайся, больше не греши –

И отойдет печаль от сердца.

И камень свалится с души.

 

Вед. 1: Так давайте же по совету Валентины Васильевны жить с Богом в душе, и в трудные минуты помнить, что с нами Бог, и всегда в нем искать поддержку и надежду.

Выступление церковного хора.

Вед. 2: После пятилетнего перерыва поэтесса снова порадовала нас новым (третьим по счету) сборником стихотворений с  чудесным названием «Кахання бясконцая плынь». В сборник входят все новые лучшие произведения, написанные на белорусском и русском языках. А это не только стихи,  песни, басни, колыбельные, юмор, поэма, но и стихи для детей, в которых автор призывает маленьких читателей не бояться преград, быть готовыми придти на помощь тем, кто рядом, кто слабее, учит быть щедрыми и правдивыми.

Вед. 1: Валентина Васильевна, что для вас значит этот сборник, и есть ли в нем любимые стихотворения? И вообще, может ли быть так, что какое-то стихотворение самое любимое?

Слово Валентине Васильевне.

Вед. 2: Если внимательно вчитаться в строки стихов, то понимаешь, что темы автору подсказывает сама жизнь, окружающие люди, события, собственные переживания. В своих стихах Валентина Васильевна раскрывает перед нами всю свою женскую нежность, проникновенную душу, трепетное сердце.

 

Чтец: Прости нас, Господи!

Когда прекрасны, молоды,

Мы храм не посещаем.

Другие у нас хлопоты –

В грехах мирских блуждаем.

Любовь, учёба, сессии –

Молитвы не читаем.

Живём беспечно, весело,

Постов не соблюдаем.

Уверены, красивые –

Обиды не прощаем.

Здоровые, счастливые –

Больным не сострадаем.

Родители нам всё должны,

Пока без них не можем.

А старики нам не нужны –

В приюте кормят тоже.

А вдруг беда, как молния,

Так Бога вспоминаем.

Не искренне мы молимся –

Лишь о себе взываем.

Ведь с детсва не научены

В молитвах славить Бога.

Что коммунисты лучше всех –

Воспитывали строго.

Всемилостив наш, Господи,

Пошли нам вразуменье –

Уйти от зла и гордости,

Просить душе прощенья

 

Вед. 1: Лирическая поэзия Валентины Васильевны говорит с нами языком родного Полесья – сияньем рос, звоном весенних ручейков, шепотом высоких трав, звучит голосами птиц, шепчется волнами Ясельды, раскрывая живописную красоту Мотольской земли, красоту родного края.

Чтец: Усход сонца

Заіскрыліся травы празрыстай расой,

На ўсходзе блакіт чырванее.

Прачынаецца сонца і дзіўнай красой

Па ваколіцы промнікі сее.

Аксамітныя травы пад сонцам блішчаць,

Вецер сонна шапоча з лістотай,

Акунаюцца промні ў азёрную гладзь,

Усміхаюцца сонцу з пяшчотай.

 У кустоўі птушыная песня гучыць –

Заліваецца трэллю салоўка.

Белы бусел паважна над полем ляціць,

Жаваронак пяе ў высях звонка.

Колькі сонца, блакіту, вяселля наўкол!

Ад пачуццяў – душа ў паднябессі.

То Радзімы маёй непаўторны прастор,

Моталь наш! Ты мой лёс, мая песня.

 

Вед. 2: А сколько чудесных стихотворений у автора посвящено своей малой родине. Сколько образов, сколько цветов и оттенков видит поэтесса в милых сердцу местах, как она возвышенно высказывается о неповторимой красоте родных просторов.

 

Чтец:Знакаміты мой кут

Ганаруся табой, Моталь мілы –

Знакаміты мой кут дарагі.

Справа – лес агінае шумлівы,

Злева – Ясельда б’е ў берагі.

Сустракаеш гасцей караваем,

Прыгажосцю чаруеш душу,

Слава й гонар палескага краю,

Я цябе ў сваім сэрцы нашу.

 Працавітасць займеў ты ад продкаў –

Хто ж не носіць твае кажушкі?

На ўсе рукі майстроў – самародкаў

Маеш зроду, у любыя вякі.

Усіх сардэчна на фэст запрашаем –

Песняў, гульняў шырокі размах.

Адпачнеш тут душой, паспытаеш

Нашых мотальскіх дзіўных прысмак.

 

Вед. 1: С особой любовью Валентина Васильевна пишет про своих родителей.

Чтец: Матулечка любая

Матулечка любая, з сэрцайкам шчодрым,

Уцеха і радасць мая.

Душу ты лагодай сагрэеш заўсёды,

Як люба мне ласка твая!

Вяла па жыцці нас дарогай дастойнай –

На моцныя крылы ўзняла.

І хоць мы сцяжынай ідзём самастойнай,

Парада бясцэнна твая.

Жыццёвых турботаў зяўсёды нямала,

Зайду на хвілінку – часок,

Бо знаю – сядзіш ля акна і трывала

Чакаеш мяне штодзянёк.

 З любоўю ступаю на родны парожак –

Сустрэнеш са шчырай душой.

Зноў стану дачушкай тваёю прыгожай,

Крывінкай тваёй дарагой.

І я да цябе прыгарнуся з пяшчотай,

Запал жыватворны ты мой!

Старанна хаваеш ты сум адзіноты,

Змахнуўшы слязінку рукой.

Матулька, прашу, не сумуй, дарагая,

Прыйду да цябе хутка зноў.

Хай Бог цябе ласкай сваёй зберагае,

Падорыць жыццё ў сто гадоў.

 

Вед. 2:        Чтец:         Цените маму

Какое счастье, если мама рядом –

Хранитель с детства, Ангел наш земной.

Наш долг дочерний – приносить ей радость,

Любовью окружить, беречь покой.

Мать детям счастья искренне желает,

Милее всех ребёнок ей родной,

Душой и серцем, радуясь, встречает,

А провожает с грустью и тоской.

Цените маму за тепло и верность,

Сильней её не любит вас никто.

Дарите ей свою любовь и нежность

И не откладывайте на потом.

Земное время слишком быстротечно,

И, если догорит её свеча,

Уйдёт родимая, в святую вечность –

На сердце лягут горесть и печаль.

А если сделался большим вельможей –

Забыл про мать, совсем не навещал –

То в люди ты и выбился, быть может,

Но человеком точно уж не стал.

 

Вед. 1: К сожалению, бывает и такое, что не всем людям выпадает счастье дожить свой век в родном доме.

Чтец: Прытулак

У прытулку свой век дажываюць

Людзі цяжкаю доляй абраны,

Па сцяжынках між хвояў гуляюць,

Наталяюцца борам духмяным.

Сніцца часта ім родны куточак,

Да якога душа плача – рвецца.

Гадавалі сыночкаў і дочак,

Іх лічылі найлепшымі ў свеце.

Ды няма часу дзецям у спешцы

Акружыць бацькоў ласкай, турботай,

Удзяліць ім хвілінку, уцешыць,

Прыгарнуць іх да сэрца з пяшчотай.

Папрасіць прабачэння, вярнуць іх

Усям’ю – ім жа многа не трэба:

Каб былі побач дзеці, унукі,

Родны ганак ды лустачка хлеба.

Слёзы горкія засцяць ім вочы,

Сум глыбокі, пагляд вінаваты.

Сэрца плача, сказаць дзецям хоча:

“ Хаця б слоўкам парадуйце тату.

 Хоць хвілінку знайдзіце для маці,

Што з любоўю да сэрца туліла,

Аддавала ўсю душу дзіцяці,

Шчасця – долі ў Бога маліла.”

…Чысціня ў тым прытулку, прыстойна,

Старых лечаць, даюць смачна есці.

Ды на сэрцы ў іх неспакойна,

Не спяваецца птушкам ў клетцы.

Дзеткі – дзеці, жывіце вы ў  шчасці!

Толькі помніце запаведзь Бога:

Што пасееш – прыйдзецца пажаці.

Хай мінае вас гэта дарога.

 

Вед. 2: А следующее стихотворение Валентины Васильевны нас призывает не унывать,  любить жизнь, ценить ее, беречь свою душу от зла, дарить окружающим только добро, нежность и ласку.

Сама Валентина Васильевна,  несмотря на собственную сложную судьбу, не падает духом, а смотрит на жизнь с любовью и оптимизмом. Своим примером поэтесса призывает и нас не бояться жизненных испытаний, быть готовыми преодолеть любые трудности, иметь отвагу на щедрость и самоотдачу.

 

 

Смахните слезы

Вед. 1: Коль не дано поймать вам птицу счастья,

Не стоит плакать, злиться и страдать.

Вы научитесь быть на ты с ненастьем

И горе напоказ не выставлять.

Вед. 2: Смахните слёзы, гордо улыбнитесь

Засветит солнце, и гроза пройдёт.

А сердца стон на песню замените –

Утихнет горе, боль с души уйдёт.

Вед. 3: Возвыситься над бедами сумейте.

Слезами их никак не покорить.

Чтобы достойно жить на белом свете,

Вы постарайтесь жизнь свою любить.

 

Вед. 1: Автор нас всех призывает: -“Будьте всегда веселы и дарите хорошее настроение всем, кто рядом с вами”. Любите жизнь, любите ваших близких, любите людей”. И, конечно же шутите, с юмором относитесь ко многим жизненным  ситуациям. И сейчас с удовольствием давайте послушаем басню.

Чтец: “Как медведя бес попутал”.

 

  В санаторий в классной тачке –

Круче нет в самой столице –

Подкатил Медведь Потапыч

Отдохнуть и подлечиться.

В тот же день попутным рейсом

Дамской сумочкой взмахнула

Лиска – кумушка из леса,

Словно бабочка впорхнула.

Миша занял ”люкс” шикарный:

Лет немало за плечами,

Денег полные карманы…

“Отдохну, как на Майями!”.

И давай Медведь лечиться,

Ведь здоровье – то не купишь –

Грязь, лечебная водица,

Сауна, массаж, джакузи…

К тачке хитрая Лисица

Присмотрелась и решила:

“Будет чем здесь поживиться!”

Глаз на Мишу положила.

Ах, какой вы симпатичный,

Идеальнейший мужчина!

А фигуры атлетичней

Не встречала я доныне

Смотрит в зеркало Потапыч:

• Как шутить она посмела?!

Толстый, лысый, косолапый…

Но душа его запела.

А лисица с ним флиртует –

В тачке просит покататься,

Обнимает и целует,

Пляшет только с ним на танцах.

И душой Медведь растаял,

Всё к ногам любимой бросил –

Деньги тратил не считая,

Процедуры все забросил.

Ресторан, шашлык у дуба,

Коньячок, вино, конфетки…

А Лисица в новой шубе:

”Мишенька! Твоя навеки!”

И медведь забыл про годы,

Свататься к Лисе надумал,

А с Медведицей развода

Требует старик безумный.

 А Лиса его милует,

Стать женою обещает,

Как голубка, с ним воркует –

Ключ от тачки похищает.

Нагулявшись, Мишка в спячке,

А Лисица не дремала –

Улетела в модной тачке,

Увезла добра немало.

Утром Миша бьёт тревогу:

“Отыщите, ради Бога!”

Замела хвостом дорогу,

Ей не нужен старый боров.

Обобрала ловеласа –

Ветер по карманам свищет.

И жена с ним развелась:

“Пусть идёт Лисицу ищет”.

Дам совет: пусть каджый знает –

В санаторий приезжайте.

Но коль бес в ребро пинает –

На билет хоть оставляйте.

 

Вед. 2: Вот Вы все сейчас улыбнулись, у всех хорошее настроение. На такой позитивной ноте мы завершаем нашу  встречу с удивительной, прекрасной женщиной.

Вед. 1:  Мы уверены,  что каждый из  присутствующих сегодня приятно провел время. Каждый любитель поэзии, каким бы не был его вкус, найдет в сборниках автора что-нибудь приятное и полезное для своей души.

Вед. 2:  И закончить нашу встречу хочется таким стихотворением.

Людей всех судят по делам.

Поэта дело - его слово.

Поэтов судят по стихам -

Насколько нежны иль суровы,

Насколько сердце всё в крови

страданий, боли, ран открытых,

Насколько предан он любви

О сущих и давно забытых.

 Насколько рифма в них жива,

Насколько ритм их безупречен,

Насколько о стихах молва.

Настолько и поэт в них вечен!

Вед. 1: Сейчас поэтесса и песенница Валентина Кульбеда-Бакун хорошо известна не только на Берестейщине, но и во всей Беларуси. Валентина Васильевна признана “Человеком года -2010” Ивановского района, “Человеком года-2011 Брестской области, в 2012 – “Человеком года Республики Беларусь” в номинации “За женское мужество”. Печаталась в республиканских, областных,и районных газетах, журналах, альманахах и многочисленных коллективных сборниках.

Вед. 2: Уважаемая Валентина Васильевна мы от всей души  желаем Вам крепкого-прекрепкого здоровья, неиссякаемого вдохновения, дальнейших творческих успехов. Радуйте и дальше нас своими стихами. Да поможет Вам Бог.

Выступление народного ансамбля “Мужыкі”

 

Составитель: заведующий сельской библиотекой аг.Мотоль                                                            Котковец Л.Ф.

 

Литература:

1. Кульбеда-Бакун В.В. Гарыць над Ясельдай заранак: / Валянціна Кульбеда-Бакун. – Брэст: ААТ “Брэсцкая друкарня”, - 2008 – 132 с.
2. Кульбеда-Бакун В.В. І поўніцца сэрца малітвай : зборнік паэзіі / Валянціна Кульбеда-Бакун. – Брэст. – Брэст : Альтернатива, 2016. – 76 с.
3. Кульбеда-Баку, В.  Кахання  бясконцая  плынь : вершы / В.В.  Кульбеда-Бакун. – Брэст : ААТ “Брэсцкая друкарня”, 2020. – 116 с.

 

 (Гучыць беларуская народная  музыка.Госці і ўдзельнікі збіраюцца ў зале.

Сцэна ўпрыгожана адпаведна тэме мерапрыемства.)

 

Музычны нумар“Добры дзень, людзі”

 беларуская народная песня

выконвае народны ансамбль “Ярыца” СДК аг. Моталь

Вядучы 1: Добры дзень,  паважаныя госці і аднавяскоўцы! Мы рады бачыць усіх прысутных на нашым мерапрыемстве “Мая вёска – мая любоў, мая песня”. Прысвечана гэта мерапрыемства нашай роднай вёсцы, месцы, дзе мы нарадзіліся і  жывем, нашай малой радзіме.

Вядучы 2: У кожнага чалавека ёсць Радзіма, і кожны любіць яе. Любіць  той куточак, дзе жывуць  бацькі і сябры, дзе знаходзіцца наш родны дом. Для кагосьці малая Радзіма – родная вёсачка, родны горад. А для кагосьці  - вуліца або ўтульны дворык з арэлямі. Словам, малая Радзіма ў кожнага свая!

Вядучы 1: І кожны яе любіць па-свойму. А наша малая радзіма –  родны Моталь.

Вядучы 2: Усе самыя цеплыя і прыгожыя словы  нам хочацца падарыць нашым родным мясцінам.

Вядучы 1: Радзіма – гэта шчасце, Радзіма – гэта рай,
Радзіма – гэта песні, што льюцца з краю ў край.
Радзіма – гэта сонца, зямля ў зіхценні рос.
І любім мы Радзіму, яна – наш светлы лёс.

Музычны нумар   “Беларусь мая”

Сл. і муз. С. Славянскага

выконвае  народны ансамбль музыкі  і  песні

“Мужыкі” Мотальскага СДК

 

Чытальнік (Васілевіч С. чытае верш на фоне ціхай мелодыі цымбал)

                                           

 

Там, дзе сосныспяваюць

Песні белым бярозкам,
Там спрадвеку стаіць
Мая родная вёска.

Я не ведаю болей
Месца лепшага ў свеце,
На вялікай, блакітнай,
На нашай планеце.

І як толькі куды
Ад цябе ад’язджаю,
То ў душы аніколі
Я спакою не маю.

Сніцца родная вёска,
Хата бацькава з краю,
На паляне суніцы,
Цiш зялёнага гаю.

Каля самай сцяжынкі
Б’е з-пад вербаў крыніца,
Крышталёвы струменьчык
У праменях іскрыцца.

 

 

Вядучы 1: Сёння, як ніколі раней, людзі пачалі разумець, што без мінулага, без сваей гісторыі, сваіх каранёў мы можам знікнуць, бо дрэва без каранёў не можа існаваць.

Вядучы 2:Тым больш, што гісторыя нашай вескі вельмі багатая і цікавая.  

Вядучы 1:Моталь - адна са шматлікіх вёсак, размешчаных на беразе Ясельды. Але, напэўна, самая старажытная, самая вялікая і самая адметная. Пра ўзнікненне Моталя ў мясцовых жыхароў ёсць шмат паданняў. Цяжка зараз сказаць, якое з іх найбольш адпавядае рэчаіснасці, бо ў кожным - свая праўда, свае здагадкі.

Вядучы 2: Паводле аднаго з паданняў, паселішча на сучаснай тэрыторыі вёскі спачатку мела назву Прохаў. Падчас татарскага нашэсця яно было спалена, а большасць жыхароў загінула ў няроўным баі.

Вядучы 1:Другое паданне гаворыць: “Некалі на раўніне і невялікіх узвышшах палесскага Загароддзя праходзіў шлях з Галіцкай Русі ў Вялікае княства Літоўскае. Менавіта на гэтым шляху, на гандлевай дарозе з Пінска на мястэчка Бездзеж і пабудаваў прадпрымальны чалавек па прозвішчу Матыль карчму і заездны двор для адпачынку людзей і коней. Да Матыля, угледзеўшы вабнасць месца, пачалі паступова далучацца іншыя людзі – так і узнікла паселішча. “Паедзем да Матыля” – гаварылі тады, умацоўваючы такім чынам новую назву вескі.

Вядучы 2: У іншы раз кажуць, што ўсё было значна прасцей: у гэтым месцы на лугах каля ракі, у моры разнастайных раслін і духмяных кветак, выдатна адчувалі сябе матылі. Іх вялікая колькасць так уразіла першых жыхароў, што яны і назву свайму паселішчу далі адпаведную – Матыль.

 

Музычны нумар “То місто Мотоль”

Сл. Ул. Гетманчука,  муз.В. Чугаева

выконвае  народны ансамбль музыкі і  песні

“Мужыкі” Мотальскага СДК

 

Музычны нумар “Гляне сонца”

музыка і словы Я. Алейніка

 выконвае вакальны ансамбль “Гулкі” Мотольская ДШМ

             

      Вядучы 1: Вёска наша   самабытная, унікальная. З даўняга  часу Моталь славіўся сваімі рамеснікамі, гандлярамі, наогул - ўмелымі людзьмі, якія і жнуць, і ткуць, і скуры  лепш за ўсіх у акрузе апрацоўваюць, і печы кладуць, і хаты хутка будуюць.   

Вядучы 2: Адным словам маталяне – на  ўсе рукі майстры, за што яны не возьмуцца – усё   ў іх атрымоўваецца.

Вядучы 1: Мотальскія  кажухі! У свой час яны былі вядомы амаль што не на ўвесь свет!

Вядучы 2:А  фірмовая каўбаса, якая у нас выпускаецца ў некалькіх цэхах, а рыба, хлеб, кандытарскія вырабы,  караваі! Усёй смакаты і не пералічыць!

Вядучы 1: А якія прыгожыя  абрусы і  ручнікі ткуць нашы ткачыхі! А хусткі ткалі ў свой час мабыць у кожнай хаце! А якія цудоўныя шэдэўры  ствараюць нашы вышывальшчыцы!

Вядучы 2: Ды як тут усе пералічыш, чым займаліся маталяне?

Вядучы 1: Мабыць і не пералічыш! І, нягледзячы на ​​тое, што некаторыя промыслы  сышлі ў нябыт, страцілі сваё значэнне, на іх месца прыходзяць новыя. Так,  у апошні час у Моталі набыло іншае жыццё пляценне з саломкі, пацерак і другіх матэрыялаў. З вялікай радасцю і натхненнем ствараюцца новыя  шэдэўры мотальскімі  майстрамі.

Вядучы 2: Маталяне ўвогуле ўмеюць прыстасоўвацца да новых рэалій часу. Зараз  яны і цюльпаны вырошчваць, і маліну, і галубіку, і садавіну, і гародніну. І шмат чаго яшчэ ўмеюць нашыя  працавітыя землякі! Але ж якая праца без песень? Што робім – пра тое і спяваем!

Вядучы 1:Для вас спяваюць “Мотальскія мужыкі”.

 

Музычны нумар  “Кажухі”

 музыка В.Чугаева, словы А. Палто

 выконвае народны ансамбль музыкі і  песні  “Мужыкі”

Мотальскага СДК

 

Музычны нумар  “Вячорачкі”

Сл.В. Кульбеда-Бакун,  муз. В. Юхніка

выконвае народны ансамбль музыкі і  песні  “Мужыкі”

Мотальскага СДК

 

Вядучы 2:І працуюць, і спяваюць! Усё яны могуць, нашы  аднавяскоўцы!

Вядучы 1:Так, так і гэта не проста словы, гэта сцвярджэнне, якое не раз даказана рознымі пакаленнямі нашых землякоў. Адна з песень, якую вы праслухалі, была пакладзена на верш нашай мясцовай паэткі Валянціны Кульбеда-Бакун.

Вядучы 2:І не дзіўна, бо  мотальская  зямля багата на таленавітых людзей – гэта і паэты, якія з незвычайнай прыгажосцю і любоўю пішуць пра прыгажосць роднай зямлі, любага куточка, дарагіх сэрцу мясцін, праслаўляюць стваральную працу вяскоўцаў.

Вядучы 1: Гэта і вядомы ўсім таленавіты мастак Янка Рамановіч,                                                                                                                                                           які дасягнуў высокіх вяршынь мастацкага майстэрства.

Вядучы 2:Вершы, напісаныя мясцовымі паэтамі, карціны, створаныя  мастакамі будуць жыць вечна ў народзе, будуць праслаўляць прыгажосць роднага краю.

Вядучы 1: І без сумнення хочацца сказаць, што яшчэ не адно пакаленне народзіць нам таленавітых людзей.

Вядучы 2: Для гэтаганават доказу не патрэбна.Падрастаючае пакаленне музыкаў,  спевакоў, танцораў - наглядны прыклад, яны на розных конкурсах сваімі талентамі праслаўляюць нашу веску.

Вядучы 1: Ды што гаварыць, давайце ўсе разам паслухаем і паглядзім  на нашы юныя таленты!

 

Музычны нумар  “Беларуска я”

Муз. і словы С. Белага

  выконвае Северынчык С.

ДШМ аг. Моталь

 

Музычны нумар  “Маці зямля”

словы і музыка А. Жуковіча А.

 выконвае  Кахавец Н.

ДШМ аг.Моталь

 

Гарманіст:    1.Хай ўсі людэ знають

Як нашы музыкі грають

2.Нэхай знають, знають,

Як нашы мотолянэ гуляють!

 

Блок народных пабутовых  танцаў выконвае фальклорны танцавальны калектыў “Маталяне” СДК  аг.Моталь  у суправаджэнні ансамбля гарманістаў “Грай гармонік”  СДК аг.Моталь

 (выходзяць на сцэну Ярына і Алена падтанцовываючы)

Ярына:  Ой, як хорошэ хлопцы граітэ на гармонях, аж ногі самы в скокы  ідуть.

Алена:  Ну да, Ярынко, і поігралы і потанцовалы. Ярыно, а помніш  у якыі мы гульні раній гралы.

     Ярына: Паважаныя госцейкі подыходьтэ до нас, да разом  з намы поіграетэ у гульню.

(Дзеці падымаюцца на сцэну)

 Тэатралізацыя і гульня “На вэчурках у бабы Ганны”

Вядучы 2:Вёска Моталь з даўніх часоў славіцца сваёй самабытнай культурай. А яшчэ на нашай зямлі створаны жамчужыны вуснай народнай творчасці, якімі да гэтага часу захапляюцца беларускія фалькларысты.

Вядучы 1: Каб захаваць такое багацце і данесці яго новым пакаленням, у 1995 годзе быў адкрыты музей народнай творчасці. Сёння музей з'яўляецца важным турыстычным аб'ектам. У год музей наведвае больш за 10 тысяч турыстаў, у тым ліку і з-за мяжы.

Вядучы 2:Калі ты быў у Моталі і  не наведаў Мотальскі музей, то гэта будзе памылкай, бо  ўражанні ад знаходжання ў Моталі будуць няпоўнымі, а калі ты не чуў, як спяваюць Мотальскія суседкі, то можна сказаць, што ты зусім не быў у гэтым мястэчку!

 

Муз. нумар  “А млын крутыцца”

беларуская народная песня

выконвае народны ансамбль ”Мотальскія суседзі”

 СДК аг. Моталь

Вядучы 2: Характар маталян – незалежны, вяселы, прадпрымальны, і, нават, авантурыстычны. Кожны жыхар нашай вескі любіць сябе і  усе, што звязана з яго сям’ей, бо гэта яго,  роднае.

Вядучы 1:  А мне мая бабуля  расказвала такую гістрыю, як дзве суседкі не маглі нахваліцца сваімі мужыкамі. Ой, ды што тут гаварыць, зараз вы ўсе самі пабачыце.

Тэатралізацыя “Чы ваша хема дома?”

        

Вядучы 1:Бясспрэчна, што Моталь - гэта жамчужына палескай глыбінкі. Далёка не кожны населены пункт можа пахваліцца такім багаццем талентаў.

Вядучы 2:А яшчэ, паважаныя госці, наша вёска славілася здаўна    кірмашамі, дзе можна было не толькі сябе паказаць, іншых паглядзець, але і набыць патрэбнае ў гаспадарцы, прадаць свой выраб або абмяняць яго.

Вядучы 1:А можа  тое, што нашы маталяне так любілі кірмашы і паспрыяла з’яўленню ў нашай весцы такога цудоўнага кулінарнага фестывалю “Мотальскія прысмакі”,  які за некалькі гадоў стаў вельмі папулярны.

Вядучы 2:Канешне ж, бо ў Моталі столькі прадпрыемстваў, якія могуць прадэманстраваць сваю прадукцыю, а людзі паказаць народную кухню. Наогул, ёсць што паказаць!

Вядучы 1:Таму мы і схіляем галаву перад мудрасцю людзей, якія не толькі вырошчвалі хлеб, будавалі хаты, выхоўвалі дзяцей, але і стваралі, жылі, захоўвалі сапраўдную культуру, традыцыі і гісторыю для нас, нашчадкаў.

Вядучы 2: Хоць час ідзе ўперад, усё змяняецца, нешта забываецца, але гісторыя Мотальскіх жыхароў не забудзецца, яна застанецца у фотаздымках.

 

Харэаграфічная пастаноўка з фотаздымкамі

выконвае харэаграфічны ансамбль “Маталяначка”

ДШМ аг. Моталь

 

      Вядучы 1:Паважаныя сябры! Няхай наша мерапрыемства не пройдзе бясследна, а застанецца ў вашых сэрцах добрым успамінам аб тым, што патрэбна шанаваць і любіць сваю малую радзіму.

Вядучы2: Любіце, шануйце свой родны край.

Вядучы 1:Да пабачэння!

Вядучы 2:Да новых сустрэч!

 

Складальнік                                                    Каткавец Л.Ф.

 

Выкарыстаная літаратура:

1. Стасевіч, П.С. Веска над Ясельдай /П.С.Стасевіч  [Гіст.краязн. нарыс] / – Мн.: Полымя, 1991. – 101 с.: іл.
2. А ў Моталі кажуць так [Дыялектычны зборнік прыказак і прымавак]. – Іванава, саміздат. – 10 с.

Вяд.1:Добры дзень, паважаныя госці!

Вяд.2:Добры дзень усім, хто сабраўся ў нашай зале!

Вяд.1:Сёння наша сустрэча прысвечана людзям, якія жывуць побач з намі. Людзям, якія сваімі працавітымі рукамі ўпрыгожваюць наша паўсядзённае жыццё!

Вяд.2:Людзям, якія сваімі рукамі могуць ствараць неверагодныя, адмысловыя рэчы, не толькі прыгожыя, але і практычныя!

Вяд.1:Гэтыя людзі са звычайных матэрыялаў могуць ствараць сапраўдныя  шэдэўры!

Вяд.2:Пра іх кажуць – майстар на ўсе рукі, альбо – “залатыя рукі”!

Вяд.1:Сёння мы будзем славіць тых, хто сваімі ўмелымі  рукамі стварае сапраўдныя скарбы!

Вяд.2:Наша зямля багата на таленавітых і працавітых людзей, не адно пакаленне нашых продкаў гэта даказвала.

                               Музычны нумар________________

Вяд.1:Адчыняю матулін куфэрак… Колькі тут прыгожых рэчаў, створаных з любоўю - абрусы, багата аздобленыя вышыўкай і карункамі, ручнікі, сурвэткі, дарожкі!

Вяд.2:Ручнікі! Якіх толькі кветак няма на іх! І ўсе яны незвычайнай прыгажосці!

Вяд.1:А вось вясельныя ручнікі з галубамі!   Якіх толькі мудрагелістых ўзораў не прыдумаюць вышывальшчыцы!

Вяд.2:Амаль у кожнай хаце можна знайсці такія скарбы, якія ствараюць простыя жанчыны сваімі рукамі.

         Вяд.1: Сучасныя жанчыны вышываюць і гладдзю, і крыжыкам і не толькі ручнікі, абрусы і сурвэткі, але і карціны.  Вышываюць жанчыны для душы, а вырабы іх застануцца на памяць іх дзецям і ўнукам.

Вяд.2:Свет захапленняў жанчын не абмяжоўваецца вышыўкай. Раней амаль кожная жанчына ўмела вязаць.

Вяд.1:Вязалі жанчыны і спіцамі, і кручком. Вязалі адзенне і сабе, і дзецям. І зараз займаюцца жанчыны вязаннем, але не так масава, бо хапае адзення на любы густ у магазіне, таму і вяжуць  больш дэкаратыўныя і сувенірныя рэчы.

Вяд.2:Кожны шукае занятак на свой густ, тым больш, што зараз відаў рамёстваў вельмі многа. Але ж існуюць такія рамёствы, узрост якіх налічвае не адно стагоддзе, а ткацкае рамяство з’яўляецца адным са старажытнейшых. 

Вяд.1:Многія лічаць, што ж тут цяжкага ткаць!

Вяд.2:А вось давай пабачым! Увага на экран…

відэаролік “Турысты ў музеі”

Вяд.1:Ткацкія вырабы з’яўляюцца ўнікальнымі творамі, якія акружалі і акружаюць быт і культуру нашага народа.  Аграгарадок Моталь здаўна з’яўляецца цэнтрам ручнога ткацтва.

Вяд.2:Раней ткацкі станок стаяў у кожнай хаце. Калі заканчваліся работы ў полі і прыходзіла восень – мотальскі гаспадар урачыста ўносіў у хату ручны ткацкі станок – кросны. Усю зіму ткалі.

Вяд.1:Уменне ткаць было абавязковым для кожнай маталянкі. З 10 – 12 гадоў яны адчувалі сябе за кроснамі ўпэўнена: пасаг сабе рыхтавалі, для паўсядзённых патрэб стараліся і на продаж выраблялі. Ткаць трэба было многа: на вяселле, на хрэсьбіны, на пахаванне. 

Вяд.2:Зараз тканыя вырабы набываюць больш як абрадавую ці сувенірную рэч. Але майстры, якія ствараюць прыгажосць на кроснах,  у нашай мясцовасці прадаўжаюць гэтую традыцыю. І яны настолькі дасканала валодаюць сваім майстэрствам, што мала хто застаецца раўнадушным, пабачыўшы тканы выраб мотальскіх ткачых!

Музычны нумар “Ткачыха”

Муз. Ю.Кудзінава, сл. А.Шчапоцьева

выконвае вакальны ансамбль “Гулки”

дзіцячай школы мастацтваў аг.Моталь

         Вяд.1:Часта так бывае, што майстра ўжо няма, а выраб яго жыве, і напамінае нашчадкам пра яго гаспадара, пра яго талент, любоў да працы.

Вяд.2:Яшчэ бывае так, што рамяство ўжо зышло, ім не займаюцца, а слава і памяць пра яго да сённяшняга часу жыве ў народзе.

         Вяд.1:Так выйшла з гарбарным рамяством, якім некалі займаліся на тэрыторыі нашай вёскі. Цэнтрам гарбарнага рамяства на Палессі па праве лічылася вёска Моталь.

Вяд.2:Спачатку майстэрствам па вырабе скуры валодала яўрэйскае насельніцтва. Яны выраблялі аўчыны і скуру ў хатніх умовах.

Вяд.1:А мясцовыя жыхары, дзякуючы цеснаму супольніцтву двух дыяспар, добра авалодалі гэтым майстэрствам, што і дало магчымасць маталянам на працягу амаль двух стагоддзяў зарабляць добрыя грошы.

Вяд.2:Мотальскія кажухі выдзяляліся сярод традыцыйных кажухоў мастацкім афармленнем, дакладнасцю крою і шыцця.

Вяд.1:А ў70-80-я гады 20-агастагоддзя ў Моталі была такая мода на кажухі!Гэта былаэпоха сапраўднагакажушнагабума!

Вяд.2:Кажухі шылі  амаль у кожнай хаце. А ехаліза імі "купцы" з усяго Савецкага Саюза і нават Польшчы!

Вяд.1:Справа гэта была прыбытковая, хоць і складаная. Саматужная вытворчасць у той час строга забаранялася, таму пашыў кажухоў быў падпольным бізнэсам.

Вяд.2:Але настолькі "падпольным", што пра яго ведаў увесь Савецкі Саюз!

Вяд.1:Каб не кітайцы з іх таннымі дублёнкамі, то мы б да сённяшняга дня фарсілі ў мотальскіх кажушках!

Вяд.2:Ну і што, што кажухоў ужо не шыем, затое памятаем пра гэтую справу і песні пра яе спяваем!

Вяд.1:А каб да мотальскага кажушка, ды яшчэ і мотальскую хустку! Ото прыгажосць!

 Музычны нумар “Кажухі”

Муз. В.Чугаева, сл.А.Палто

Выконвае народны ансамбль музыкі і песні. “Мужыкі”

СДК аг. Моталь

(выходзяць вядучыя, адна з іх нясе вязку саломы,

а другая лазовы прут)

Вяд.1:А што гэта ты салому прывалакла?

Вяд2:Гэта не проста салома, гэта – матэрыял для творчасці!

Вяд1:Прыдумала мне. Гэта звычайны падсцёл!

Вяд2.А ці ты ведаеш, што салома, як матэрыял для пляцення, стала выкарыстоўвацца яшчэ некалькі тысяч год таму назад. Саломапляценне прызначалася для вырабу гаспадарча-бытавых рэчаў.

Вяд.1:Спачатку для гаспадаркі плялі, а зараз выходзіць плятуць для прыгажосці!

Вяд.2:Канешне. Кветкі, капелюшы,  шкатулкі, карзінкі, вазы, цукерніцы – чаго  толькі не ствараюць умелыя рукі майстрыц саломапляцення. Прыгожыя саламяныя вырабы, зробленыя іх рукамі, сапраўдныя творы мастацтва.

Вяд.1:Зберажэннем традыцый саломапляцення займаюцца майстрыхі і нашай вёскі, прыгажосць іх вырабаў не пакінуць абыякавым ніводнага чалавека, які іх пабачыў.

(змена фона)

Вяд.2:А што гэта ў цябе ў руках?

Вяд.1:Пачакай, зараз даведаешся! Некалі нашы продкі ўсе рабілі сваімі рукамі і з падручных матэрыялаў, а зараз амаль  ўсё можна набыць у магазіне.

Вяд.2:Ну і што?

Вяд.1:Але ж ёсць такія рэчы ў вясковай гаспадарцы, якія ўсе роўна патрэбна ўмець рабіць самім. Напрыклад, як абыйсціся ў гаспадарцы без кошыка? Ды і ці купіш ты яго ў  магазіне? Вось, многія гаспадары і навучыліся самі плясці кашы. Некаторыя, больш сталыя людзі, памятаюць, як плялі кашы яшчэ вось з такой лазы.

Вяд.2:Ну ты і ўспомніла! Зараз кошыкі плятуць з матузоў!

Вяд.1:А яшчэ, раней пруткі з лазы, ды і не толькі з лазы выкарыстоўвалі ў выхавальных мэтах!

Вяд.2:А як гэта?

Вяд.1:А вось зараз і пабачыш!

Танцавальны нумар “Біла дзеўку маці”

выконвае харэаграфічны ансамбль “Маталяначка” ДШМ аг.Моталь

 

(адна з вядучых выходзіць з паленам)

Вяд.2:Што ты гэтае палена валачэш?

Вяд.1:Няўжо не разумееш? Гэта  для нас  палена… Але ж не для майстра! Ты толькі падумай, што ён можа зрабіць з яго.

Вяд.2:Зразумела.

Вяд.1:Дрэваапрацоўка і бондарства гэта не лёгкія заняткі, яны патрабуюць ад майстра дасканалых навыкаў і неверагоднага цярпення, каб вось з гэтай дошкі нешта атрымалася!

Вяд.2:Так, так гэтая справа перадаецца з пакалення ў пакаленне. І ў нашай вёсцы есць майстры, якія прадаўжаюць  традыцыю гэтых рамёстваў.

Вяд.1:Вось для нас с табой што палена, што кусок жалеза. А для працавітых рук гэта  цэнны матэрыял для творчасці.

Вяд.2:Дарэчы, зараз вялікую папулярнасць мае вытворчасць вырабаў з металу. У нашай вёсцы  даволі такі многа майстроў, якія гэтым займаюцца.

Вяд.1:Гэта справа сапраўдных мужчын! Бо, каб ёю займацца, патрэбна  фізічная сіла, працавітасць і як не дзіўна, фантазія!

Вяд.2:Вырабляюць гэтыя майстры розныя рэчы. Але што тут гаварыць! Давай паглядзім!

(відэяролік  пра кузнечнае майстэрства)

Вяд.1:Толькі падумаць! За што ні возьмуцца нашыя землякі, усё ў іх атрымоўваецца!

Вяд.2:Гэта і не дзіўна! Наша зямля здаўна славіцца таленавітымі людзьмі! У кожным пакаленні ёсць людзі, якія сваімі вырабамі будуць яшчэ доўга славіць наш край.

Вяд.1:Далека за межамі нашай краіны гучыць імя нашага знакамітага мастака  – Янкі Рамановіча.

Вяд.2:Але ж я табе скажу, што і наша моладзь не адстае! Малююць  карціны не толькі на палатне! Куды ні глянь! Паразмалёўвалі ўсюды сцены!

Вяд.1:Творчыя людзі ўсюды сябе знойдуць!

Вяд.2:І не кажы!  Як не карціны малююць, то на тартах вымалёўваюць! Ствараюць салодкую прыжосць, што нават шкада есці!

Вяд.1:А якія караваі пякуць у нас!  Заглядзішся!  І, ўвогуле, я адчуваю вялікі  гонар за нашу моладзь! Нашу таленавітую моладзь, якая перайняла ўсё лепшае ад сваіх бацькоў, дзядоў  і прадзедаў!

Вяд.2:І я с табой поўнасцю згодна!  Яны  займаюцца не толькі справай сваіх бацькоў, але і шукаюць новыя заняткі, вельмі цікавыя і арыгінальныя.

Вяд.1:Чаго зараз толькі не прыдумае моладзь! Свае адмысловыя рэчы яны  ствараюць  з розных матэрыялаў.

Вяд.2:І я проста ўпэўнена, што на нашай зямлі не перавядуцца таленавітыя людзі!

Вяд.1:І зараз надышоў момант для ўзнагароджвання тых майстроў, якія прысутнічаюць у нашай зале!

Вяд.2:Для ўзнагароджвання на сцэну запрашаецца дырэктар Дзяржаўнай установы культуры “Цэнтральная раённая бібліятэка імя Ф. І. Панфёрава” Данількевіч  Алена Іванаўна.

Узнагароджванне ўдзельнікаў

Вяд.1:Вялікі дзякуй, паважаныя майстры, за прыгажосць, якую вы нам сёння падаравалі!

Вяд.2:Я думаю, што нашы госці ўжо пазнаёміліся з  выставай, на якой прадстаўлены вырабы нашых майстроў.

Вяд.1:Бо, як кажуць, лепш адзін раз пабачыць!

Вяд.2:Чым сто раз пачуць!

 

Складальнік:                              Каткавец Л.Ф.,

                                                    бібліятэкар сельскай бібліятэкі аг.Моталь

Спіс літаратуры:

1.Катовіч, М. Куточак зямлі, што Радзімай завем: вечарына / М. Катовіч.- Бібліятэка прапануе.- 2020.- №8.- С.28-32.

2. Падчапіла, Т. Дзень роднай мовы / Т. Падчапіла.- Бібліятэка прапануе.- 2020.- №5.- С.37-38.

Мэта: фарміраванне ў падлеткаў цікавасці да чытання праз прыцягненне ўвагі да жыцця і творчасці яркіх прадстаўнікоў айчыннай літаратуры Я.Коласа і Я.Купалы сродкамі інфармацыйна-камунікатыўных тэхналогій.

 

Афармленне залы:  сцэна упрыгожана партрэтамі беларускіх класікаў, на  стале стаяць кветкі. Арганізавана кніжная выстава-экспазіцыя “И нясуць паэты праз вякі матчына няскоранае слова”. Мерапрыемства суправаджаецца паказам прэзентацыі  “Волаты  слова народнага”.

 

 Гучаць цымбалы.

На фоне музыкі гучыць дыктарскі тэкст

 

… Дарагія сябры, ці шчасліла вам вандраваць па Краі, які, нібыта чароўная скарбонка, адмыкаў бы новыя скарбы? Не, не золата –срэбра! Скарбы Божыя і чалавечыя, духу і думкі. Я запрашаю вас ў Краіну таемства найвялікшага – Паэзіі. Я павяду цябе дарогамі Янкі Купалы.

Дык збірайся ж! Паходні распалены . Кастры ў чаканні набытку шчодрага - Ведаў, старабытных і сеняшніх. Пабліжэем да Купалы і Коласа – не ідалаў, не гігантаў на пастаменце, а да знакамітых і слынных паэтаў.  Яны так любілі родныя мясціны, дзе першы раз ступалі па зямлі, адкуль пайшлі ў непасціжны свет белы...І кожны, каму пашчасціць хоць раз прайсці  па тых сцежках, глытне кропельку светлыні сусветнай. Шляхам трывожнага жыцця пройдземся і мы, далучэнцы да тонкага свету паэзіі, каб сэрцам адкрытым адчуць жыццевую мудрасць і чалавечую чуйнасць творцы, якога  Бог даў нам, беларусам…

Гучаць цымбалы.

На сцэну выходзяць вядучыя ў беларускім народным адзенні.

Вядучы 1:Добры дзень, паважаныя сябры! Мы рады вітаць усіх прыхільнікаў беларускага прыгожага пісьменства, усіх тых, хто прыйшоў сёння на свята беларускай паэзіі. Сёлетні год багаты на літаратурныя юбілеі, адметныя, значныя, якія закранаюць не толькі беларускае пісьменства, але і гісторыю, культуру, само паўсядзённае жыццё нашага народа. Адзін з іх – 140-годдзе з дня нараджэння Янкі Купалы і Якуба Коласа, якое святкуе ўся славянская грамадскасць.

Вядучы 2:140 гадоў назад Бог шчодра кінуў сваю зыркую іскру адразу ў дзве душы сялянскіх сыноў – і ў свет прыйшло два нацыянальныя геніі, успыхнулі дзве найярчэйшыя зоркі беларускай літаратуры: Янка Купала і Якуб Колас. Успыхнулі каб паказаць ўсяму свету, што ёсць такі народ, што ёсць такая мова.

Гучыць песня “Спадчына” сл. Я.Купалы, муз. І.Лучанка.

Вядучы 1:Купала і Колас… Два гэтых імені – слава і гордасць нашага народа. Яны ўзнялі беларускую літаратуру на небывалую вышыню, узбагаціўшы яе неўміручымі творамі.

Вядучы 2:Іх імёны вымаўляюцца  заўсёды разам. Іх псеўданімы – з народнага жыцця і фальклору. З сялянскімі мазалямі на руках увайшлі яны ў

нацыянальную і сусветную культуру, бо ніколі не аддзялялі сябе ад народа, не выракаліся яго працы, яго побыту, яго мовы.

На фоне мелодыі чытальнік чытае верш.

Чытальнік:

  Куды ні пайду я

  І дзе ні спынюся –

  Спявае жыццё на маёй Беларусі.

  Прасторы нябёсаў зарой прамянеюць,

  Сінеюць азёры,

  Бары зелянеюць,

  Гамоняць палеткі, бруяцца крыніцы…

  А я ўсё ніяк не магу пагадзіцца

  З адвечнаю крыўдай,

  З законамі тымі,

  Што мне не пабачыцца болей з жывымі

  (Каб як маё сэрца таго ні жадала) –

  Ні з Коласам родным,

  Ні з родным Купалам.

  Жыццё з кожным годам ярчэй расцвітае,

  Ды толькі абодвух іх нам не хапае.

  Да іх мы прывыклі

  З маленства самога,

  Мы з імі выходзілі заўжды ў дарогу.

  А як акрыляла нас іхняе слова,

  Што сказана простаю,

  Матчынай мовай,

  Мы з імі адолелі буры і хвалі…

  Купала і Колас, вы нас гадавалі!

  Вы звалі на волю

  З цямноты, з прымусу,

  Каб горда насілі імя беларуса;

  Каб з ганьбай ніколі спіны не згіналі,

  Каб цвёрда за працу з братамі стаялі.

  Каб сонца над нашай Радзімаю ззяла,

  І Колас нас клікаў, і клікаў Купала.

                                     П.Броўка “Купала і Колас, вы нас гадавалі”                    

Вядучы 1:Яны былі вельмі розныя і як асобы, і як творцы: парывісты, тэмпераментны, узнёслы Янка Купала; ураўнаважаны, дыхтоўны, падкрэслена рэалістычны Якуб Колас. Адзін – вястун і прарок, другі –   летапісец і філосаф. Нават іх паэтычныя імёны гаварылі аб рознасці іх творчай сутнасці: “Колас” – ад зямлі, ад працы, “Купала” – з летуценняў і мар аб папараці-кветцы, аб шчасці.

Вядучы 2:Але колькі ў іх было роднаснага і аднолькавага: як горача і самаахвярна любілі яны і пясчаную сваю зямельку, і цягавітага ды маўклівага братку-беларуса, і поўную хараства і замілавання матчыну песню. І кожны па-свойму складаў у гонар Айчыны гімн, і з надзеяй і верай шаптаў за яе малітву.

На фоне мелодыі песні “Явар і каліна” сл. Я.Купалы, муз. Ю.Семянякі

 ідзе інсцэнізацыя ўрыўка з п’есы Васіля Віткі “Шчасце паэта”.

 

Вогнішча. Сядзяць Дамінік Луцэвіч і падлетак Ян.

Бацька расказвае казку. Сын прагна слухае. Песня заціхае.

Луцэвіч:А пушча і кажа – ідзі, знойдзеш кветку – тваё шчасце. І чалавек стаў шукаць. Шукаў, дзетка, шукаў… і ў цёмнай пушчы…

Янка: Загінуў?

Луцэвіч:О, ты, дзетка, не знаеш пушчы. Яна нагоніць на чалавека такія страхоцці, што калі хто і знойдзе, дык пакіне і ўцячэ.

Янка:А калі не ўцячэ, не пабаіцца?

Луцэвіч:Што ты – не пабаіцца? Не адно сэрца скаланецца і сёння. Гэта ж толькі раз на год такая ноч бывае.

Янка:А якім цветам яна расцвітае, тата?

Луцэвіч:Каб жа я знаў, дзетка. Хто кажа, як мак, а хто кажа блішчыць, як малюсенькі вугельчык.

Янка:А хто будзе шчаслівы – толькі той, хто знойдзе, ці ўсе людзі?

Луцэвіч:Ат, Яначка, – шчаслівы не хоча думаць пра няшчасных. Гэта калі б хто з простых, з бедных людзей знайшоў, можа, ён і пра нас не забыўся б.

Янка:Тату, а ты сам верыш, што ёсць шчасце?

Луцэвіч:Без веры, сынку, нельга жыць.

Янка:А ты шукаў яго, тата?

Луцэвіч:Я ўсё жыццё шукаю…

Песня ўзмацняецца.

 Янка падымаецца, напружана ўглядаецца ў цемру і імкнецца ўперад.

Луцэвіч:Куды ты, Яначка?

Янка:Шукаць шчасця…

Вядучыя працягваюць распавядаць.

Вядучы 1:Вязынка… Радзіма паэта. Высокія дрэвы шумяць каля звычайнай сялянскай хаты. Недалёка працякае рачулка, над якой хіліцца лаза. У гэтай хаце і нарадзіўся ў 1882 годзе Янка Купала.

Чытальнік:

Вёска Вязынка.

Хата на ўзгорку ля гаю,

Усёй краіне вядомай ты стала.

У глухім гушчары

Беларускага краю

Тут на свет нарадзіўся Купала.

Калыханкай была яму песня аб долі,

Што на полі жанчыны спявалі,

А калыскаю –

Роднае поле,

Дзе шумелі жытнёвыя хвалі…

 

На Радзіме паэта,

Што вольнаю стала,

Усюды сёння гучаць яго песні…

Аб зямлі нашай

Светлай, прыгожай, багатай,

Той, што нам песняра ўзгадавала.

Хай жа вечна сады

Зелянеюць ля хаты,

У якой нарадзіўся Купала.

                              П.Прыходзька “На раздіме Купалы”

 

Гучыць фанаграма  беларускай народнай песні “Ой, рана на Івана”.

На яе фоне чытальнік распавядае.

Чытальнік:Ах ты, ночка купальская! Чароўная, загадкавая! Неба чорнае нібы аксаміт, а па ім зоркі нібы брыльянты ззяюць з вышыні! Нібыта хто неба расшывае іскрынкамі, якімі ўзрываюцца купальскія вогнішчы, шугаючы ўверх, у неабсяжныя высі! А які водар ад купальскай мяты-руты, ад кветачак і травінак роднай зямелькі! А якія росы купальскія! Чыстыя, празрыстыя, як сляза дзіцяці! Чароўныя і магутныя як сама матухна-зямля наша! Ноч купальская падаравала беларусам Янку Лучэвіча, сам Бог паслаў яму імя Купалы, надарыў талентам паэта. Купалле, Купаллейка, Купалава свята, Янаў дзень, Купала!

Цёплым летам на Купалле,

Як ноч ляжа без граніцы,

Зводы, чары бліжай, далей

Відны ў пушчы над крыніцай.

Ля калоды, на калодзе –

У кожным лесавым куточку,

 

Кветка-папараць усходзе,

Зацвітае  ў гэту ночку.

                                 Гучыць беларуская народная песня “Купалінка.

Вядучы 1:Ясь марыў пра навучанне, але замест гэтага рана пачаў “чытаць сумную кнігу памешчыцкай раллі і пісаць журботную аповесць свайго гора сахой ды касою”.

Толькі ў 15 гадоў змог закончыць за адну зіму, бо ведаў значна больш, чым патрабавалася, Бяларуцкае народнае вучылішча.

Вядучы 2:Вось як пісаў Янка Купала ў вершы “Мая навука”.

Мне мудрасці кніжнай не даў Бог пазнаці,

Мой бацька не мог даць раскошаў такіх –

Наўчыўся я слоў беларускіх ад маці

І дум беларускіх без школы і кніг.

Ад самай красы маіх дзён невясёлых

Настаўнікам быў беларускі абшар;

Усходы палеткаў і гоманы ў сёлах

Навуку сваю мне прыносілі ў дар.

Вядучы 1:Янка Купала пачаў пісаць вершы, падобныя да народных песняў. Запаветная мара паэта – каб яго творы сталі блізкімі працоўнаму народу…

Дык жа знайце чаго б я хацеў,

Аб чым думачкі толькі мае:

Каб мой люд маю песню запеў

І пазнаў, аб чым песня пяе!

Вядучы 2:Надзеі паэта збыліся. Яго творы вядомы сярод народа. Хто не ведае яго рамантычных паэм “Бандароўна”, “Магіла льва”, “Курган”, а таксама неўміручую “Паўлінку”, якая увайшла ў залаты фонд сусветнай драматургіі.

Тэатралізаваны ўрывак з камедыі “Паўлінка.

Сцяпан:(сустракаючы Адольфа ў дзвярах). А-а! Нарэшце з’явіўся, дарагі госцік! Што ж гэта, каханенькі, родненькі, так доўга чакаць сябе нас заставіў?

Адольф:(вешаючы паліто на сцяне каля парога). Пахвалёны ў хату!

Колькі галасоў:  Навекі! Навекі!

Адольф:(вітаючыся са Сцяпанам). Выбачайце, што трохі прыпазніўся. Але гэта вінаваты мой жарабец. Як панёс з гары, што каля Прытыкаў, – і мяне выкінуў, і вось зламаў, так што аж мусіў другую калымажку ўзяць; праз тое і замарудзіў.

Адзін з  музыкаў: (у бок другога).Каб ён толькі дыхаў. Які яго чорт нёс! Прыстаў конь, ды ўсё тут.

Другі музыка:Няўжо ж што. У мае вочы заплаціў вясной за нейкую здыхляціну трыццаць рублёў, і тая ўжо скарэй яго панясе.

Сцяпан:(да Адольфа). Проша ж, проша далей, сюды, дзе бліжэй кут і дзе ўсе тут.

Адольф:Дзякую, дзякую, вашэсці. Проша са мной клопату не рабіць.

(Ідзе і з усімі вітаецца, Альжбету цалуе ў руку, стоячы к ёй бокам і не згінаючыся).

Альжбета:Проша пана Адольфа, проша за стол! Можа вып’яце гарбаты і чаго закусіце? (Да Паўлінкі). Паўлінка, налі пану Быкоўскаму гарбаты!

Адольф:(садзячыся за стол з другога канца ад музыкаў і закурваючы папяроску) А што ж у вас-панства добрага чуваць?

Сцяпан:(прысаджваючыся к сталу) Ды што у нас чуваць? Старая баба не хоча здыхаць, а маладая замуж ісці.

Адольф:(самадавольна) Хе-хе-хе! Старую трэба пшыдусіць, а маладую пшымусіць.

Альжбета:(да Сцяпана) А, ваша, схадзі паглядзі, ці добра прывязаны конь пана Быкоўскага.

Адольф:Не турбуйцеся. Я яго добра прывязаў.

Сцяпан:Каханенькі, родненькі, хоць і прывязаў, але сена, пэўна, не даў. У нас так: госць як папала, а жывёліну дык трэба добра дагледзець. (Выходзіць)

Паўлінка:(стаўляючы перад Адольфам гарбату і сама садзячыся аподаль)  Што ж гэта пана Адольфа конь хацеў разнесці?

Адольф:А як жа! Тры сотні вясной заплаціў і толькі клопату нажыў. Але ў мяне ўсё так! Каровы мае кожная варта па якой сотні рублёў, як загілююць летам, дык і на добрым кані іх не ўгоніш.

Паўлінка: (хітравата) Пэўне і авечкі ў пана Адольфа таксама гілююць?

Адольф:А так, так! Маю пятнаццаць старых і дваццаць маладых. Як ударыць гарачыня, дык яны чуць не ўсе чыста круцяцца на адным месцы.

Паўлінка:(ідучы па гарбату для сябе, убок) Матыліцы авечак мучаць, як і сам тут (паказваючы пальцам на сваю галаву) матылі мае, а думае што яны зыгуюць.

Альжбета: Якія ж сёлета ўраджаі ў пана Адольфа?

Адольф:А нішто сабе. (Відам лгучы) Жыта нажаў коп са дзвесце, аўса таксама са дзвесце, ячменю – з сотню.

Адзін з гасцей:А колькі ж у пана зямлі?

Адольф:Валокі з паўтары добрыя бедзе.

Госць: І лес ёсць?

Адольф:(абціраючы хустачкай лоб) А як жа – ёсць: з паўвалокі, калі не болей. Сасонка ў сасонку!

Госць:І сенажаць ёсць?

Адольф: Ёсць, ёсць! Над самай рэчкай, таксама з паўвалочку. Мурог, як шафран.

Музыка:Дык у пана ўсяго з паўвалочку ворнай зямлі?

Адольф:Н-нуу, так! З добрую паўвалочку!

Альжбета:У нас ворнай зямлі, мусіць, і са тры валокі будзе і то мы столькі не нажалі.

Паўлінка:(сеўшы з гарбатай пры стале) Пан Адольф лепшы, відаць, за нас гаспадар.

Адольф:О, у мяне гаспадарка ні ў чым не зблыша. У мяне жонка і то будзе лепшая, як ва ўсіх.

Музыка:Каб толькі не ўдалася наравістая.

Паўлінка:Цікавасць, ці пан Адольф ужо затаргаваў сабе якую?

Адольф:Гэта, пакуль што, сакрэт.

Паўлінка:А мне пан Адольф скажа?

Адольф: Так. Але перш тату і маме, а пасля ўжо і васпані на самае вушка.

Паўлінка:(беручы ў яго шклянку) Добра, добра! Пан Адольф як ведаў, што я трохі глухавата.

Адольф:Глухавата?!

Паўлінка:(ідучы па гарбату) Трэба шэршня за нос павадзіць, каб і дзесятаму заказаў, як жонкі купляць.

Альжбета:Пан Быкоўскі, здаецца, ў нас першы раз?

Адольф:А так – першы!

Адзін з музыкаў:Дык пану трэба даць пацалаваць старую бабу.

Другі музыка:Пан Адольф толькі да маладых ды багатых лас, а старыя ў яго ў рахунак не йдуць.

Адольф:А праўда, праўда! Я толькі да маладых маю імпэт.

Альжбета:(убок) І дурны ж ён, як відаць.

Паўлінка:(падаючы гарбату Адольфу) Да каго гэта маеце такі імпэт, да дарагіх кароў ці дарагіх кабыл?

Альжбета:Ды не! Пан Быкоўскі мае імпэт толькі да маладых дзяўчат.

Адольф:(п’ючы гарбату) Але ж, але. Толькі да маладых дзяўчат.

Паўлінка:А кільчака часам з гэтага не нагоніце на язык?

Альжбета:Што ты?! Ці ж пан Быкоўскі конь?

Музыка:(убок да другога) Конь не конь, а як відаць, дык быдлё парадашнае.

Адольф:(да Паўлінкі) Панна Паўлінка дык усё мне кампліменты гавора.

Паўлінка: (рассеяна) Ага! Кампліменты. (Да музыкаў) Мацуйцеся, мацуйцеся, музыканцікі! А то ногі ўжо чэшуцца. Так і хочацца з панам Адольфам сыпнуць лявоніху.

Адольф:Фі! Я такіх мужыцкіх танцаў не гуляю.

Музыкі:(да Паўлінкі) Дзякуем! Ужо як належыць сабраліся, цяпер можам і рэзнуць што-колечы для паненкі. (Садзяцца на свае месцы і зводзяць інструменты).

Паўлінка:(да Адольфа)А якія ж вы танцы гуляеце?

Адольф:Гэрц-польку, падзі спаць, манчыз, падзі-кварту.

(Выходзячы з-за стала, цалуе Альжбету ў руку, да Паўлінкі)

• Ну, што ж? Можа, мы з паненкай паспрабуем?

Паўлінка:Калі ж я гэтых мудрых танцаў не толькі што не ўмею, але ніколі нават  іх не бачыла.

Адольф:Не бойцеся! Я на ўсе лады вывучу паненку скакаць. (Бярэ Паўлінку як да танца, да музыкаў.) Зайграйце нам гэрц-польку!

Музыка:Мы гэтага не ўмеем.

Адольф:Ну, дык падзі-спаць!

Музыка:Першы раз чуем.

Паўлінка:(як бы бядуючы) А-ёй-ёй! Вось табе і на! Так і не наўчуся я гэтых панскіх танцаў.

Адольф:Не бядуйце вельмі. Я буду вытылінгваць на язык, а васпанна толькі прыслухоўвацца ды вырабляць нагамі так, як і я.

Паўлінка:Значыцца, будзем гуляць пад язык.

(Смех. Адольф іграе на язык і без толку выкручваецца з Паўлінкай)

Адольф:(паказвае) Вось так, вось так! Правую нагу сюды, а левую туды. Галава ў левы бок, а задам пад парог, дык вось так!... Раз, два, тры, то направа, то налева…

(Усе прыглядаюцца да іх і смяюцца)

Чытальнік :Песні Купалы!

Іх спявалі дзяўчаты натхнёна, з душой,

Ім падпявалі хлопцы басіста.

Мне здавалася, што я кветку шчасця знайшоў

Пад напеў душэўна ўрачысты.

 

Гэта песні былі – агнявыя радкі –

Незабыўнага Янкі Купалы.

У іх чулася поле, заводаў гудкі

І душа, што ў душу нам запала.

 

Раздалося, як рэха: “А хто там ідзе?”

І адразу ж тут: “Явар з калінай”.

Гукі слоў паплылі па крыштальнай вадзе,

Па-над гаем густым салаўіным!..

 

Мне здалося тады, што ўбачыў я сон,

Што было гэта ўсё не наяве.

Як сабе правяраў, можа дзесяць разоў,

Як шаптаўся з калінаю явар.

                  П.Пруднікаў “Песні Купалы”

 

(Гучыць песня “Явар і каліна” сл. Я.Купалы, муз. Ю.Семянякі)

 

Вядучы 1: Часта зацвітала для Янкі Купалы чароўная папараць-кветка. І тады ён чуў, разумеў не толькі шэпт зёлак, але і шчаслівых вуснаў, і яму адкрываліся схаваныя ў жаночых сэрцах скарбы. Так, шмат было сустрэч з жанчынамі ў паэта. Але было дзве жанчыны, якія змагаліся за Янку. Самі ў сабе, моўчкі, хаваючыся, тоячыся ад знаёмых і незнаёмых. Адна – Уладзіслава Францаўна Станкевіч, што прыняла руку і сэрца генія, другая – Паўліна Вікенцьеўна Мядзёлка, якая чамусьці адмовіла яму.

Чытальнік:

Гэткім шчырым каханнем яе атуліў,

З гэткай ласкай глядзеў у яе сумныя вочы, –

Як і сонца не туліць расквечаных ніў,

Як і зоры людзям не ўглядаюцца ўночы!

Так пясціў, так галубіў галубку, яе,

Так цяпліў сваім сэрцам сірочым ёй грудзі, –

Як і маці не песціць дзіцё – як спаўе,

Як і вогнішча ззябнутых грэці не будзе!

Столькі песень над песнямі ёй я напеў,

Столькі думак злажыў аб ёй важных, таемных, –

Як і бор гэтак з ветрам шумець не шумеў,

Як і век гэткіх дум не злажыў для патомных.

                                                                Я. Купала

Вядучы 2:1941 год. Што Купала-паэт мог супрацьпаставіць тактыцы выпаленай зямлі, па знішчальных законах якой ішоў праз Беларусь вораг? Яго рукі, яго вочы, яго сэрца, яго любоў і нянавісць знайшлі такую сілу. І загучала грозным заклікам:

Вядучы 1:Ён верыў у яе, але не дажыў. Янка Купала трагічна загінуў 28 чэрвеня 1942 года ў Маскве. Праз тысячу шляхоў адчула гэта матчына сэрца і спынілася – праз два дні пасля смерці сына. Хавалі іх у адзін дзень.

Гучыць песня “Янка Купала” муз. А. Іванова сл. А. Папярэчнага

“Партызаны, партызаны…”

І над усімі франтамі ў агні і крыві гучыць:

“Клічу вас я на пабеду!..”

 

Чытальнік:  У вянок Янку Купалу

Шкада, што вельмі-вельмі рана

Купала наш пакінуў нас.

О, як бы са свайго Кургана

Ён сённяшні разгледзеў час!

Прыйшоў бы ўранку да суседа,

Да сябра — Коласа свайго,—

I пацякла б у іх бяседа —

Як зла пазбавіцца ўсяго.

Нам падказалі б мудрым словам

Яны, як жыць і што рабіць,

Каб беларусы роднай мовы

Ніколі не маглі забыць.

Але прарокаў галасамі

Сябе нам не засцерагчы.

Павінны ведаць добра самі,

Як запаліць святло ўначы.

I не ўрачыстыя парады

У гэты час патрэбны нам,

Мы хочам той быць вестцы рады,

Што плен нясе палям, лясам,—

Каб на шляху, што самі торым,

Не замятаў віхор слядоў.

Хай прыйдзе мудры той гісторык,

Што адрадзіць нас можа зноў!

Мы ведаем свайго Купалу —

Яго нас слова ўдаль вядзе,

Каб з гартам творчага запалу

Далі мы бой любой бядзе!

                       Пятро Прыходзька

Вядучы 1:Якуб Колас. Яго жыццё – гэта адна з найцікавейшых старонак ў жыцці ўсяго народа, бо лёс песняра неад’емны ад лёсу яго роднай зямлі.

Вядучы 2:Ён “аддаў весь свой талент народу, у гэтым яго хараство і веліч. Паэт, празаік, драматург, вучоны, публіцыст, – няма, здаецца, у беларускай літаратуры такога жанру, няма ў яе гісторыі на працягу паўстагоддзя такой старонкі, дзе б не заззяла слаўнае імя Якуба Коласа, не праявілася якая-небудзь грань яго шчодрага таленту,” – так пісаў Іван Мележ.

Вядучы 1:На Стаўбцоўшчыне на самым беразе Нёмана раскінулася вёска Мікалаеўшчына. Навокал яе маляўнічыя лугі, палі і лясы. Тут з даўніх часоў жыў род Міцкевічаў, з якога і выйшаў Якуб Колас (Канстанцін Міхайлавіч Міцкевіч).

“І дзе на свеце ёсць такая,

Як Нёман, рэчанька другая” .                    

Усю сваю пашану і любоў да прыроды Якуб Колас найбольш моцна выявіў менавіта праз малюнкі і вобразы Нёмана. У паэме “Новая зямля”, у шматлікіх

вершах і празаічных творах народнага паэта Беларусі славутая рака паўстае ў самых розных праявах, станах і фарбах. Хоць ёсць нямала і іншых не менш славутых рэк, рачулак, азёр і крыніц, якія радавалі душу і ўзбагачалі ўяўленні паэта, ды ўсё ж Нёману Колас застаўся наймацней адданы.

Вядучы 2:На Нёмане прайшлі раннія гады маленства будучага паэта, таму што ў гэты час сям’я жыла ў вёсцы Мікалаеўшчына, а лясная камора стаяла ля самай ракі. Пазней, калі Міцкевічы жылі ў Альбуці і Смольні, жыццё Кастуся яшчэ больш было звязана з Нёманам. Свой родны Нёман Якуб Колас часта прыгадваў – мроіў у астрожных сценах мінскай турмы і ратаваўся ад адзіноты.

“…Паляцеў бы у луг, дзе Нёман

Бераг точыць, мые,

Дзе гамоняць з ветрам-бурай

Дубы векавыя…”

Вядучы 1:Да Нёманскіх берагоў паэт імкнуўся ў думках у эвакуацыі падчас Першай і Другой сусветных войнаў, калі родныя мястэчкі адыходзілі пад Польшчу. На развітанне з Нёманам прыехаў незадоўга да сваёй смерці ў 1956 годзе.

Вядучы 2:Хто ведае, каб не Нёман, ці мелі б мы, беларусы, сапраўдную энцыклапедыю сялянскага жыцця – паэму “Новая зямля”. І тыя вершы, без якіх немагчыма ўявіць сабе нацыянальную літаратуру.

 

Гучыць песня “Мой родны кут” муз. І. Лучанка, сл. Я.Коласа

Вядучы 1:Лёс падараваў Канстанціну Міцкевічу сустрэчу, знаёмства, каханне з адзінай жанчынай, якая на ўсё астатняе жыццё стала ягонай зоркай, натхненнем, спадзяваннем і шчасцем. Абставіны іх сустрэчы так і засталіся для ўсіх таямніцай. Нідзе і ніколі не пісаў пра гэта Колас. Толькі сціпла расказаў, як пісаў некалі ў асобную кніжачку вершы, прысвечаныя Марыі Дзмітрыеўне.

Вядучы 2:Для народнага паэта Марыя Дзмітрыеўна была самай дарагой, любімай і незабыўнай. Дзе б ні быў пясняр, яна заўсёды была ў яго памяці.

Чытальнік:

Ты без мяне, а я далёка.

Над стэпам звіс нябёсаў тын,

А снег стэповы слепіць вока,

І сумна мне, бо я адзін.

За час наш доўгі я нямала

Быў у разлуцы і журбе.

Рука мая не ўсё спісала                                   

З таго, што думаў аб табе.

Я знаю – шмат ты мела гора

І горыч дум піла да дна,

І шмат было тваіх дакораў.

Хоць ты ў душы маёй адна.

– Даруй жа мне! – скажу я толькі,

Схіліўшы нізка галаву, –

Забудзь пакуты, гора, болькі –

Табой я жыў, табой жыву.

І блізка ты, і ты далёка,

Над стэпам звіс нябёсаў тын.

Змярцвелы стэп не цешыць вока,

І сумна мне, бо я адзін.

                                  Верш “М.Д.М.”

Вядучы 1:У творчым лёсе Якуба Коласа і Янкі Купалы было шмат агульнага: яны нарадзіліся ў адным годзе, амаль адначасова выступілі ў літаратуры, добра ведалі адзін аднаго. У жніўні далёкага 1912 года адбылася першая сустрэча Янкі Купалы і Якуба Коласа. У тую пару ім было ўжо па трыццаць гадоў. Кожны зрабіў пачатак сваёй творчай дарогі, меў дастатковы жыццёвы досвед.

Вядучы 2:І стала сустрэча пачаткам вялікага сяброўства паэтаў, якое доўжылася, як гэта не дзіўна, роўна і ўсяго трыццаць гадоў. Яны разам адпачывалі, гулялі ў шахматы, радаваліся і хваляваліся. Скарыстоўвалі любую магчымасць, каб падзяліцца ўражаннямі ад перажытага, ад прачытаных твораў, каб дапамагчы добрай парадай.

Калі Купалы не стала, Колас адчуў вялікую асабістую страту, жыў страшэнна адзінокі і самотны. Да апошніх дзён нішто не магло замяніць гэтай страты.

Вядучы 1:Імкліва бягуць гады… Але колькі б часу не прайшло, заўсёды будуць жыць у памяці нашай Янка Купала і Якуб Колас – выдатныя пісьменнікі, без якіх не магчыма ўявіць беларускую літаратуру. Яны яшчэ пры жыцці паспелі адчуць народную любоў і ўдзячнасць. Жыццё не аднойчы выпрабоўвала іх на адданасць бацькаўшчыне, і той рэдкі талент, які даў Бог, дапамог ім застацца дзвума яснымі, чыстымі, нібы слязінкі, зоркамі з простымі беларускімі імёнамі – Янка і Якуб.

Вядучы 2:

Ты для патомкаў у жыцці

Вялікіх спраў зрабіў нямала.

Жывым табе ў вякі ісці

З сваім народам, наш Купала…

                              А.Астрэйка

Вядучы 1:

Два каласы – дзве праўдзівыя песні!

Побач, як сёстры, ідуць у свет…

Колькі вы радасці людзям прынеслі,

Колас жытнёвы і Колас – паэт!

                                           Р.Тармола

Гучыць песня “Беларусь мая”

Вядучы 1:Паважаныя сябры! Сёння мы з вамі зрабілі падарожжа па жыццёвым і творчым шляху нашых вялікіх творцаў. Каб больш даведацца аб іх жыцці і прачытаць іх цудоўныя творы запрашаем Вас у бібліятэку.

Дзякуем за ўвагу і да новых сустрэч.

 

Складальнік: загадчык сельскай бібліятэкі аг. Моталь                                                          Л.Ф. Каткавец

 

Выкарыстаная літаратура:

1. Вайцахоўская, А. Знаўцы творчасці Якуба Коласа: літаратурны турнір /А. Вайцахоўская.- // Бібліятэка прапануе.- 2022.- №9.- С. 2-5.
2. Вайцахоўская, А.Янка Купала: вядомы і невядомы: інтэрактыўная гульня /А. Вайцахоўская.- // Бібліятэка прапануе.- 2022.- №6.- С. 2-6.
3. Дулевіч, Г. Вобразы мілыя роднага краю: сцэнарый свята паэзіі /Г.Дулевіч .- // Бібліятэка прапануе.- 2017.- №6.- С.6-11.
4. Маляўка, Т. Купалы словы як малітва: літаратурна-музычная кампазіцыя /Т.Маляўка .- // Бібліятэка прапануе.- 2017.- №6.- С.5-8.
5. Міхайлава, В. Паэтычны марафон “Чытаем куміраў разам з мірам”/В.Міхайлава.- //Бібліятэчны свет.-2022.- №6.- С.17-19.
6. Сідаровіч, К. Жывое слова песняроў маёй Радзімы: літаратурна-музычная кампазіцыя /К.Сідаровіч .- // Бібліятэка прапануе.- 2022.- №10.- С.2-10.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

В мире так много разных людей

Много желаний, стремлений, идей

Но существует та, что проста,

Ее называют всего лишь мечта.

Кто-то мечтает о деньгах, о славе,

Кто-то о мягком уютном диване,

Кто-то мечтает построить семью,

А кто-то хотел бы услышать люблю.

У меня же мечта родилась незаметно –

Из вопросов моих, что живут без ответов…

Из вопросов о счастье, добре и о зле,

И что происходит на этой земле.

Я мечтаю о том, чтобы все жили дружно,

Чтобы каждый заслуживал то, что заслужит.

Чтобы в каждой семье был уют и тепло,

Чтобы солнце светило всем бедам на зло.

Я мечтаю, чтоб люди вокруг улыбались,

Чтоб влюбленные за руки крепко держались.

Я мечтаю, чтоб люди здоровыми были,

Чтоб себя берегли и других не забыли.

Я мечтаю, чтоб счастье пришло в каждый дом,

Я мечтаю о мире в мире большом!

Я хочу, чтобы каждый живя и любя,

Подарил всей планете частичку себя!

                                                 Ольга Кузьмина

Песня «Верь в свою мечту.» Исполняет Н. Коховец

Вед.1:Народная мудрость гласит: “Жизнь дана на добрые дела”. Спешите их делать. Стремитесь к этому всю свою жизнь.

Вед.2:Доброта помогает людям жить, творить, делать жизнь прекрасной.Научитесь добрым сердцем откликаться на прекрасное и вечное.

Вед.1:Добрый человек любит людей и помогает им. Добрый человек любит природу и сохраняет ее.

Вед.2:Добрый человек любит животных и защищает их, проявляет к ним милосердие.

Вед.1:В каждом из нас есть маленькое солнце. Это солнце – доброта.

Вед.1:Дарите друг другу тепло и мир!

Песня «Мир вашему дому.» Исполняет А. Климовец.

 

Вед.2:Наша с вами встреча подходит к завершению. Мы надеемся, что все услышанное и увиденное, оставит благотворный след в ваших душах, наполнит их миром и добром.

Вед.1:Благодарим Вас за внимание! И до новых встреч!

 

 

Составитель:                      Котковец Л.Ф.,

                                            библиотекарь сельской библиотеки аг.Мотоль                                               

Источники:

Кузина, Н. К. Добро или зло. Твой нравственный выбор: Классный час / Наталья Константиновна Кузина.- URL:https://urok.1sept.ru/articles/582822 (дата доступа 23.09.2022).

 

 Синягина, Ю.В. Служение миру и добру / Юлия Викторовна Синягина.- URL:https://урок.рф/library/klassnij_chas__«sluzhenie_miru_i_dobru»_200442.html (дата доступа 22.09.2022).

 

Формирование душевной чистоты: Сценарий духовно-нравственного мероприятия.- URL: https://multiurok.ru/files/stsenarii-dukhovno-nravstvennogo-meropriiatiia-for.html (дата доступа 22.09.2022).

На фоне музыки звучит стихотворение в записи.

Вайна! Крывавая вайна,

Як страшны смерч прайшла яна,

І той пракляты сорак першы

Адчаем стукаецца ў вершы.

І зноў збірае маці сына

У бой, пад кулі і пад міны,

Таропка хрысціць на дарогу,

Каб быў Гасподзь яму падмогай.

Ведущая 1:Война… Война – это миллионы искалеченных судеб и неизмеримое количество пролитых слез. 22 июня 1941 года война пришла на территорию Беларуси, вместе с ней на нашу землю пришли смерть, страх, голод, боль и разрушения. Смерть заходила в каждый дом и решительно забирала самых близких и родных людей. Фашисты уничтожали все на своем пути, оставляя разруху и голод.

Ведущая 2:Во время войны боль проникала в сердца наших соотечественников, сковывая волю и не отступая долгие годы. И вышло так, что смерть, страх, голод и разрушения ушли, а боль осталась. Это не просто боль, отдельно взятого человека – это боль всего народа. Людям, пережившим войну, трудно вспоминать этот самый настоящий ад на земле…

Ведущая 1:Преступления оккупантов по своей массовости и страшной жестокости не знали себе равных в новейшей истории Беларуси. По оценкам специалистов, Беларусь более, чем какая-нибудь другая страна Европы пострадала от этой войны.

Ведущая 2:Война все дальше уходит в прошлое, становится страницей истории. С каждым годом все меньше ветеранов приходит на парад Победы. Они уходят в вечность тихо и незаметно, неумолимо и безвозвратно. Ветераны, защитившие наше Отечество от фашистских захватчиков, уходят к своим товарищам, навечно оставшихся на поле боя.

Ведущая 1:В далекое прошлое уходят суровые годы войны, наполненные горем и страданиями миллионов людей. И в наши дни можно часто слышать вопрос: зачем снова говорить о войне, после которой прошло семьдесят пять лет?

Ведущая 2:Да, годы идут… Страшные картины войны стираются из памяти людей, о войне нынешнее поколение знает только из фильмов и рассказов. Но сколько времени бы не прошло, мы обязаны помнить, мы обязаны чтить память о тех, кто отдал свою жизнь, сражаясь с врагом.

Ведущая 1:Разве правы мы будем, забыв о тех, кто погиб или был ранен, защищая Родину, о тех, кто умер голодной смертью, кто заживо сгорел в огне войны.  Только вдумайтесь в эту цифру – 186 белорусских деревень, сожженных вместе с жителями, оставили нам фашисты…

Ведущая 2:Не вправе мы забывать тех, кто подарил нам свободу. Тем более, что в этом году мы празднуем 75-летие освобождения от немецко-фашистских захватчиков, 75 лет нас отделяет от событий Великой Отечественной войны, 75 лет мира и свободы.

Чтец:

"Помнік"
Даўно мінуў той час жахлівы,
Калі грымела тут вайна.
І адпраўляла ў магілы,
Людзей загубленых штодня.
Нам толькі памяць застаецца
І помнік сціплы ля дарогі,
Тут душы тых, хто не вярнецца,
Свае аставіўшы парогі.
Не нарадзіўся, не загінуў,
Не знойдзеш тут свайго імя.
Хто назаўседы свет пакінуў
А мог быць ты, а мог быць я.
Пад ім ніхто не пахаваны,
Няма журботных дамавін
І зорка, як на сэрцы рана
Крывавіць сокам журавін.
Стаяць у самоце тры бярозы,
Тут птушка песню прапяе
Пальецца дожджык, быццам слезы,
Па тых, хто згінуў на вайне.

Н. Кот

Хореографическая зарисовка «Война»

(ансамбль танца «Мотоляночка»

ДШИ аг. Мотоль)

Ведущая 1:Война во все времена была источником бед и лишений. А как прошла война на территории Ивановского района, на территории нашей деревни? Знаете ли вы об этом ребята? Ведь это – история нашей малой Родины, которую мы должны знать.

Ведущая2:Оккупация Ивановщины немецко-фашистскими захватчиками продолжалась с 27 июня 1941 года по 16 июля 1944 года - 1116 суток, или 3 года и 20 дней. Чтобы создать видимость, что немцы на Беларуси не захватчики-оккупанты, а, наоборот, доброжелатели, освободители от большевистского ига, что они содействуют строительству новой Беларуси, были созданы органы местной власти, местного самоуправления.

Ведущая 1:Началось тяжелое время оккупации. Крестьян грабили маршевые военные подразделения, которые проходили через деревни района. За невыполнение поставок продуктов наказания были разные: конфискация имущества, вывоз в Германию, отправка в лагерь, расстрел.

Ведущая 2:Расстрел ожидал жителя района за многое: за явление на улице в неустановленное время; укрытие военнопленных, партизан; предоставление убежища, ночлега человеку, который не живет в этой деревне; контакты с евреями, помощь им; слушание радио; хранение оружия; невыполнение заданий немецких властей или полиции.

Ведущая 1:Въехать в деревню, город можно было только по определенным улицам или дорогам, где стояли полицейскиепропускные посты. Все, что человек вез или нес, проверялось.

Ведущая 2:В каждом доме должен был висеть список членов семьи, включая детей. Часто делались проверки, когда обнаруживали «лишнего», не вписанного в этот перечень, не жителя этой деревни, арестовывали не только неустановленных лиц, но и хозяина.

Ведущая 1:Действовал комендантский час. За ворота своего двора после начала комендантского часа человек не мог выйти, какая бы важная причина не случалось: патрули, полиция могли в такой ситуации стрелять без предупреждения.

 

Музыкальный номер «Письмецо маме»

(народный ансамбль музыки  и  песни

“Мужики” СДК аг.Мотоль)

 

Ведущая 2:Когда появились партизаны, опять же вся ответственность легла на крестьян. За каждого убитого в деревне или около нее немца, а тем более офицера, расстреливали 10, 20, а то и больше крестьян-заложников.

Ведущая 1:Ярким примером такой политики оккупантов по отношению к мирному населению стала трагедия в д. Застружье. Там праздновали свадьбу. Из соседнего гарнизона пришли два немца. Один из партизан убил этих подвыпивших солдат. А в результате… - оккупанты расстреляли всех, кто был на свадьбе, 98 человек...

Ведущая 2:А в соседней д. Тышковичи, так же произошел похожий случай. 3 ноября 1942 года из Мотоля, где находилась военная комендатура, в деревню Тышковичи отправились верхом на лошадях три вооруженных всадника. Ими оказались мадьяры (венгры) воевавшие на стороне немцев.

Ведущая 1:При въезде в деревню их встретили выстрелы партизан, два мадьяра были убиты, третий упал с коня и бросился в огород, в начале деревни. В поисках спасения он упал в борозду. Все это увидела хозяйка этого дома Хведора, она пожалела этого солдата и укрыла ботвой.

Ведущая 2:На следующий день, ранним утром 4 ноября, в день великого православного праздника иконы Казанской Божьей Матери немцы окружили деревню Тышковичи. Они согнали всех жителей, около 700 человек, к кладбищу, к месту, где были убиты мадьяры. На месте их гибели, как акция возмездия, должна была состояться расправа над мирными жителями.

Ведущая 1:Надежды на спасение у сельчан не было – они  были обречены на верную смерть, а их деревня будет предана огню. В отчаянии жители начали усердно молиться Божией матери. И произошло то, что они назвали чудом.  

Ведущая 2:Перед немецким офицером появился спасенный местной жительницей мадьяр. Он убедил офицера, что местные жители – мирные люди и к гибели солдат немецкой армии никакого отношения не имеют, что на мадьяр напали партизаны.

Ведущая 1:После некоторых раздумий немецкий офицер приказал отобрать 12 заложников, остальных жителей деревни отпустить по домам. Заложников отвезли в Иваново, где после допроса расстреляли.

Ведущая 2:Только одному Богу известно, как обернулась бы эта история для Тышкович, если бы не заступничество Божьей Матери, к которой в надежде на спасение с искренней молитвой обратились люди.

 

Танец «За тихой рекою»

(ансамбль танца «Мотоляночка»

ДШИ аг. Мотоль)

 

Ведущая 1:Вы, ребята, представители поколения ХХІ века, а 40-е годы ХХ века для вас – далекое прошлое, и вамтрудно представить, что на территории нашей деревни была война, ведь сейчас кругом красиво, ухожено, везде порядок.

Ведущая 2:И конечно, за время нашего мероприятия не возможно передать и описать всех событий, произошедших в то время, но давайте мысленно вернёмся назад в то далёкое утро 1941 года.  

Ведущая 2:В воскресенье, 22 июня 1941 года, в Мотоле было по – летнему тёпло и солнечно. На улицах с утра было многолюдно, молодёжь собиралась возле сельского клуба. Обыденные хлопоты праздничного дня, но вдруг раздался гул самолёта. Таких самолётов раньше не видели … 

Ведущая 1:Тревога росла, на улицах стало тише, люди расходились по домам с предчуствием того, чего боялись больше всего. Во второй половине дня  все узнали – война!

Ведущая 2:На следующий день исполком Мотольского поселкового Совета начал мобилизацию военнообязаных. В райцентре шла эвакуация  всех учреждений. Мотолянам пришлось вернуться назад.  Часть молодёжи вместе с родителями эвакуировалась на восток, а многие остались в тылу врага.

Ведущая 1:В открытую борьбу с оккупантами и их прислужниками первым выступил Иван Михайлович Калилец и директор местной школы Ольга Георгиевна Миронова. Ольга Георгиевна была родом с Куйбышевской области, в Западную Беларусь направлена после окончания   института.

Ведущая 2:Утром 26 июня в Мотоль вошла немецкая конница. В деревне открыли полицейский гарнизон. На всех улицах были вывешены приказы новой власти: сдавать огнестрельное оружие, радиоприёмники, советскую литературу. За невыполнение – расстрел, так заканчивался каждый приказ.

Ведущая 1:Одако желание мстить врагу было сильнее за страх смерти. Всё оружие спрятали. И в средине июля 1941 г. в округе Мотоля появилась подпольная комсомольско – молодёжная группа. В  апреле 1942 г. в урочище Миничи на север от д. Тышковичи был организован первый партизанский отряд.

Ведущая 2:К весне 1943г. партизанский отряд разместился в Споровских болотах. В отряде было больше двухсот жителей Мотоля и Тышкович.

Ведущая 1:В отряде было много ещё совсем юных ребят, но какой тяжёлый груз ответственности они взяли на свои хрупкие плечи. На долгое время им пришлось забыть о своём юном возрасте.

Чтец:

Ім не спявалі маткі калыханкі,

Яны не чулі казак ад дзядоў,

Палохаў іх ахрыплы голас танка,

Трывожыў іх журботны енк удоў.

Яны не плакалі бяссоннымі начамі,

Калі ад бомбаў неслі іх у склеп.

І словы першыя, якім іх навучалі,

Былі пра немцаў, пра вайну і хлеб.

Заціхнуць бітвы. Вораг будзе знішчан.

І дзеці прычакаюць таго дня,

Калі з-пад воблака ўпадзе на папялішчы,

Як цёплы дождж, густая цішыня.

Нясмела з хат яны у поле выйдуць,

Каб першы раз спакойна ў жыціі

Палюбавацца родным краявідам,

Паслухаць звон рачулкі ў трысці.

Пі пах лугоў! Красой гаёў любуйся!

І ўсё ж іх сэрцы задрыжаць не раз:

Ім здасца самалётам першы бусел,

Пажарам здасца першая зара.

Лагодны гром за дальняю дубровай

Напомніць ім пра жах бамбардзіровак.

І часта, часта ў чыстыя іх сны

Ўрывацца будуць галасы вайны.

П. Панчанка

Ведущая 1:Сколько же за время войны было перенесено испытаний нашим народом, просто не перечесть. И жители деревни Мотоль не стали исключением, наша деревня во время войны чуть не была сожжена немцами.

Ведущая 2:В 1943 году в Мотоль был направлен особый карательный отряд немцев. Немцы начали выгонять людей на улицы и гнать их к площади с западной стороны Мотоля. Кто прятался, того находили и расстреливали. С улиц Речной и Горы люди бежали к дому священника. Зная, что та же участь ждет центр и западную часть, большая толпа людей сбежалась и оттуда.

Ведущая 1:Священник, отец Георгий взял в руки крест и вышел с тысячной толпой на центральную улицу Мотоля, навстречу немцам. Уже горели дома на Горе и возле озера. Подойдя к немцам, он начал что-то говорить по-немецки, и через 20 минут немецкий офицер повернулся к своим солдатам и что-то сказал. Те, затушив в песке факелы, опустили автоматы. Народ Мотоля был спасен, а от пожара уцелела половина местечка.

Ведущая 2:Можно сказать, наша деревня была спасена благодаря этому священнику. Мы должны помнить тех людей, которые во время этой страшной войны делали все, для спасения своего народа, своей Родины. И мы сейчас вам ребята расскажем о Георгии Роздзяловском, священнике, который в период Великой Отечественной войны  служел в нашем приходе.

Ведущая 1:Приехал Георгий Александрович Роздяловский в Мотоль в 1936 году, вместе со своими  детьми: Александром, Виктором, Ольгой, Иоаном и Валентином. Жена его в то время уже умерла. Детей он растил сам.

Ведущая 2:Нового священника с детьми люди приняли радушно. И еще больше сближало людей со священником его отношение к службе и к прихожанам. В проповедях он нес чистую веру Богу, учил людей жить по христиански, не держать зла друг на друга, прощать обиды, быть отзывчивым к ближним.

Ведущая 1:Отец Георгий выходец из потомственной духовной династии Роздяловских. Окончил Минскую духовную семинарию. До приезда в Мотоль служил в нескольких приходах. Характеризовался прихожанами как человек высокообразованный, знал несколько языков, в том числе и немецкий. Имел на то время большую библиотеку,  состоящую из книг духовного и светского содержания. Мотоляне с большим интересом пользовались библиотекой священника.

Ведущая 2:Невзирая на бедность, отец Георгий в своем доме принимал нищих и убогих, делился последним куском хлеба с обездоленными и сиротами. В часы лихолетья старался нести мир и спокойствие своей пастве.

Ведущая 1:Когда Мотоль был оккупирован немцами, большой конный отряд вступил на территорию деревни где-то в 11 часов утра.  Вечером, расквартировав своих солдат по домам, немецкий офицер, как хозяин, решил познакомиться с местечком. Он шел по берегу Мотольского озера и его внимание привлекла усадьба священника. Его дочь Ольга  очень любила цветы и вечером вся усадьба благоухала ими. 

Ведущая 2:Немец зашел во двор, а священник вышел на крыльцо, на нем, как всегда,  был черный подрясник и на шее висел крест. Немец,  увидев его, смутился и сказал:  “Простите за внезапное вторжение, но ваша усадьба напоминает мне Германию. Позвольте  иногда приходить сюда”.

Ведущая 1:С позволения отца Георгия офицер приходил не однажды. Вечерами они беседовали с ним о жизни, рассказывал о своей семье в Германии. В Мотоле было спокойно. Но однажды офицер пришел утром возбужденный и протянул отцу Гиоргию  письмо, которое кто-то подбросил в комендатуру. В письме сообщалось, что в Мотоле до прихода Советов была комсомольская  подпольная организация. К письму был приложил список из 92 фамилий.

Ведущая 2:Отец Георгий прочитал донос, посмотрел на немца и сказал: “Это неправда. Здесь тихое местечко, и может быть люди просто мстят друг другу за мелкие обиды”. С этими словами он разорвал письмо на мелкие клочки. На что немецкий офицер ответил: “По сему и быть. Об этом знаем только Вы и я”. Так были спасены активисты подпольного движения.

 

Чтец:                      Есть люди, что правду в страданьях несут
Они за нее умирают и верят
Подвижники света, что гордо идут
С мечем побеждая лютого зверя.
О, люди, такие куются как сталь
Им небо дает высшие силы
Их души одна бесконечная даль
И так же они бесконечно красивы.
А мы, как всегда, в делах и быту,
И ценность для нас деньги – бумага,
Забыли про душу ее красоту,
Забыли, что значит такое отвага,
Забыли, но это совсем не беда
Мы вспомним, конечно, ведь помнить должны
Что смелое сердце берёт города,
Что подвиги нашим потомкам важны,
Что подвиг не смерть, а жизни глоток,
Той жизни достойной, и нужной другим
Что подвиг бессмертен, что подвиг высок,
Что подвиг как воздух необходим
Что подвиг в крови, что подвиг в сердцах,
Что подвиг нам крылья дает для полета,
Что подвиг кричит в миллион голосах,
Что подвиг семья, доброта и забота,
Что подвиг здоровье, быть нужным, родным,
Что подвиг в себе сохранить человечность,
Что подвиг дать счастье детям своим,
И детям детей и так целую вечность…

 

Ведущая 1:Особое слово хочется сказать про активистов подпольного движения, действовавшего в Мотоле во время войны. В открытую борьбу с оккупантами и их прислужниками первым выступил Иван Михайлович Калилец. Иван Михайлович родился и вырос в Мотоле, он выходец из крестьянской семьи, был физически крепким парнем. Еще будучи совсем юным, организовывал молодежь на борьбу с польскими панами. В 1940 году был избран секретарем исполкома Мотольского поселкового Совета.

Ведущая 2:Верным помощником Ивана Михайловича Калильца была Ольга Георгиевна Миронова. Они призывали срывать мероприятия немецких оккупантов, не сдавать врагу оружия, не выполнять немецкие приказы и готовиться к борьбе с фашистами. После некоторой растерянности на открытую борьбу с врагом вставали все новые активисты села. Большую поддержку и влияние на ход борьбы оказывал бывший участковый, уполномоченный села Мотоль – Сидор Степанович Минюк.

Ведущая 1:Вокруг Ивана Михайловича Калильца, Ольги Георгиевны Мироновой и Сидора Степановича Минюка группируется молодежь и актвисты села. В результате всей работы были достигнуты первые успехи. Никто не сдал немцам ни одной винтовки, ни одной гранаты и пистолета. Все имевшееся оружие было запрятано в тайники. Патриоты готовились вступить в открытую вооруженную борьбу с врагом.

Ведущая 2:Для организации конспиративных встреч и налаживания связи по указанию И.М. Калильца в бывшем еврейском Доме быта организована работа парикмахерской. Парикмахером стал опытный подпольщик и будущий партизанский разведчик Трофим Михайлович Филинович.

Ведущая 1:В доме, где работала парикмахерская, поселилась Ольга Георгиевна Миронова. Квартира О.Г. Мироновой и парикмахерская были своего рода штабом для подпольщиков. Там встречались различные люди, передавали друг другу сведения.

Ведущая 2:В апреле 1942 года подпольщики в урочище Миничи, севернее дер. Тышковичи, заложили первый партизанский стан. Затем было объединение мелких подпольных групп в партизанский отряд.

Ведущая 1:В июне 1942 года в лесу между деревнями Псыщево и Вартыцк произошла встреча двух партизанских групп. Одна из Ивановского района,  вторая из Дрогичинского. В Ивановской группе насчитывалось 15 вооруженных партизан, а в Дрогичинской - 20.

Ведущая 2:После переговоров вСпоровском болоте произошло объединение всех партизан в боевой отряд. Командиром отряда стал Евгений Георгиевич Макаревич, комиссаром назначили Ивана Михайловича Калильца, начальником штаба - Алексея Ивановича Семенова. А в сентябре 1942 года партизаны этого отряда в лесном урочище "Губа" на железной дороге Пинск-Брест пустили под откос первый вражеский эшелон.

Ведущая 1:Партизанские группы очень часто уходили с заданием на железную дорогу. Не было недели, чтобы не летели под откос вражеские эшелоны с живой силой и боевой техников. Особенно успешно действовали подрывные группы П.Ф. Минюка, начиная с 1942 года по день освобождения группа П.Ф. Минюка  взорвала 14 вражеских эшелонов и много железобетонных мостов на шоссейной и железной дорогах.

Ведущая 2: Партизаны внесли огромный вклад для победы над врагом. Мужественно и героически сражались они за свою Родину. Многие из них, к сожалению, погибли. Оставив дома матерей, жен и детей.

Ведущая 1: Сиротой осталась и дочь Ольги Мироновой. Как мы уже говорили, Ольга Георгиевна вела активную борьбу с врагом, за это ее по доносу  арестовали и отправили в Пинскую тюрьму, а вместе с ней и ее маленькую дочь Людмилу.

Ведущая 2: На допросы Ольгу Миронову водили вместе с дочерью. Но она выстояла и никого не выдала. Через несколько дней ее вызвали немцы и сказали, что дочь они отпускают, Ольга Георгиевна поняла, что это последняя ее встреча с дочерью. 18 июля 1942 года ее расстреляли.

Ведущая 1: Маленькую Милю Подомскую, дочь Ольги Мироновой, забрала сестра Нина и привезла в Мотоль. Мотоляне прятали девочку целую неделю, но после нескольких случаев расстрела тех, кто прятал евреев, никто не захотел приютить девочку. Нянечка Мили привела ее ночью в дом священника Георгия Роздзяловского с просьбой о спасении невинного дитяти.

Ведущая 2: “Что же, есть у меня пятеро сирот, хватит места и шестой. Пускай остается”, - сказал священник. Так четырехлетняя Миля надолго осталась в этой доброй семье.  Был случай, когда немцы пришли, чтобы ее забрать, но отец Георгий взял девочку на руки и сказал, чтобы и его забирали вместе с ней. Немцы не отважились вырвать девочку из рук священника.

Ведущая 1: Уже намного позже, когда после войны Милю нашел отец и увез на родину в Сызрань, она писала Оленьке, дочери священника, и отцу Георгию трогательные письма благодарности за все, что они для нее сделали.

 

(В записи звучит письмо, на сцене стол,

за ним сидит Вика Кульбеда и пишет).

 

Олечка, милая, здравствуй! Олечка! Я должна перед тобой прежде всего извиниться – и я извиняюсь. Ты, вероятно, думаешь, что я тебя забыла. Но нет, Оля, это не так. Я помню всё, всё, начиная с самого начала, т.е. как только вы меня взяли к себе. Хорошо помню, как в первый день, когда я у вас стала жить, вы все пололи какой-то огород, и чтобы, видимо, забавить меня, Ваня, Валя, Вика и, так же, наверное, Шура бегали за мной по очереди вокруг дома. Помню и последние дни моей жизни в вашем замечательном доме. Помню, как я обещала вам всем писать большие, большие письма, как мы с тобой, стоя в спальной комнате у окна, смотрели на небо. Ты мне показывала одну звездочку и говорила: «Вот когда уедешь от нас, смотри всегда на эту звездочку, и я тоже буду смотреть, и мы будем вспоминать друг друга.»

         И я, Олечка, очень часто, особенно когда мне бывает грустно, смотрю на небо и стараюсь отыскать эту самую, как мне кажется, самую счастливую звездочку на небе, и, конечно, вспоминаю тебя, моего и твоего Папу, а так же твоих братьев. Как я была у вас счастлива! И как я вам всем благодарна!..  

Ведущая 1: Героическая, но в то же время и трагическая судьба двух наших земляков Петра и Степана Миховичей. В1943 г. они стали бойцами партизанского отряда им. Макаревича, потом спецотряда №25 под командованием В. О. Цветкова. После освобождения Белоруссии группа в составе 13 человек с командиром А. М. Гриневским была подготовлена для разведки в тылу врага на территории Чехословакии.

Ведущая 2: Ночью с 15 на 16 августа 1944 г. самолёт доставил группу солдат к месту дислокации к горе «Казубова». До декабря 1944 года группа впоследствии выросла в партизанский отряд «Надёжный» и с успехом выполняла боевые задания.

Ведущая 1: Братья Миховичи погибли смертью храбрых освобождая от врага село Маровка, что в Чехословакии. На месте гибели Степана Миховича, что сгорел в доме Каланичных и на месте гибели Петра Миховича установлены памятники. А в центре села Маровка притягивает взгляд прохожих памятник братьям Миховичам и партизанской проводнице Венере Штэфан.           

Ведущая 2: В нашей деревне Мотоль есть улица имени братьев Миховичей.  Фамилии братьев Миховичей выбиты на плитах памятника нашей деревни.Писатель Эмиль Варовский написал книгу «Партизанская Маровка», где значительное место отведено братьям Миховичам.

 

Музыкальный номер «Маці-зямля»

слова и музыка А. Жуковича

 исполняет  Коховец Н.

ДШМ аг.Моталь

Ведущая 1: Военные истории, как правило, несут человеческие драмы и трагедии, в них мало радости и позитива, лишь крохи того, что греет душу. И когда на войне свершается что-то светлое, то оно словно солнышко средь затянувшегося ненастья.

Ведущая 2: Следующая история, которую мы вам поведаем и есть такое светлое солнышко. В 1942 году в д.Мотоль на принудительные работы была отобрана большая группа сельчан, в основном из числа молодежи. Среди них оказалась Пташиц Анна со своим сыном, 16-тилетним Александром.

Ведущая 1: Их посадили на подводы и отправили в Иваново, где они должны были пересесть на поезд, который следовал с узниками в далекую Германию. Когда подводы ехали через лес, Александр, воспользовавшись беспечностью конвоиров, бросился в лес и убежал.

Ведущая 2: Немцы не могли простить дерзкого побега юноши и в назидание другим, сожгли его родительский дом. Вначале Александр прятался у знакомых в д. Бусса, а затем ушел к партизанам в Споровские болота.

Ведущая 1: В августе 1944 года после освобождения Брестчины от немцев юный партизан Александр Пташиц пополнил ряды красной армии и оказался на фронте. В конце апреля 1945 года рядовой красной армии Александр Пташиц оказался в пригороде Берлина.

 

Ведущая 2: Длинная коллона солдат рядами шла по улице небольшого германского городка. Навстречу им двигались женщины и дети, освобожденные из немецкого рабства. И тут, на военной дороге, произошла встреча, которая своим теплом согрела многие сердца.

Ведущая 1: Наша землячка, поэтесса Валентина Кульбеда-Бакун, вдохновленная этой историей, написала стихотворение. Давайте его послушаем.

 

Звучит стихотворение в записи,

на фоне стихотворения идет театрализация.

 

Дурманіў пах чаромхі і сасны.

Салдаты йшлі не чуючы знямогі,

− У выкляты Берлін, да логава вайны,

Да найвялікшай слаўнай Перамогі.

Насустрач, нібы з выраю буслы,

У розныя спяшаліся мясціны –

Нявольнікі з германскай кабалы,

Дзе на фашыстаў цяжка гнулі спіны.

Глядзіць салдат: далёка між людзей

– Адна з жанчын нагадвае кагосьці,

Ідзе − ў світцы, а такіх нідзе

Не бачыў ён, як толькі ў роднай весцы.

Дагнаў яе, у вочы паглядзеў…

На самакатнай світцы − кветкі з лёну…

−Ах, цётачка! Там Сашка ваш ідзе!

І маці кінулася ўздоўж калоны. –

Сыночак родны! Сашачка! Сашо-о-о-к!

І цішыня зрабілася наўкола…

Той крык душы дзіця яе знайшоў,

І бег салдат на мацярынскі голас.

Ад шчасця слёзы хлынулі з вачэй –

Абняў сын маці, прытуліў да сэрца

І не было нічога даражэй

Сустрэчы іх – за ўсе дні ліхалецця.

«Спаткаў сын маці! Маці сын спаткаў!»

− Панеслася над ротай, бы малітва,

І ў думках, кожны з іх успамінаў

Сваю матулю перад грознай бітвай.

 

В.В. Кульбеда-Бакун

 

Ведущая 1: Нашу память о Великой Отечественной войне питают родники скорби и патриотизма, которыми насыщена наша многострадальная белорусская земля, память об этой войне для нас священна.

Ведущая 2: В этом году мы празднуем 75-летие освобождения Белоруссии. Высокая дата… Высокая цена Победы.

Ведущая 1: 75 лет назад измученная войной белорусская земля была освобождена от фашизма. Жертвуя самым дорогим-своей жизнью, долгожданную свободу принесли воины Советской Армии, партизаны и подпольщики, тысячи и тысячи их добровольных помощников из числа мирного населения. Ее всеми силами и своей беззаветной работой также приближали миллионы советских людей в тылу.

Ведущая 2:Великая Победа-подвиг всенародный. О таких победах складываются песни и легенды. Память о них сохраняется веками. Мы отдаем дань глубокого уважения мужественному поколению победителей.

Старшие поколения сначала защитили, а после фактически из пепла подняли Беларусь. Можем ли мы не сберечь это достояние, врученное ими нам, их потомкам.

Ведущая 1:Сильная и процветающая Беларусь - лучший памятник падшим и живым – Всем, кто в жестоких сражениях отстоял независимость нашей Родины.

Ведущая 2: За ваши тяжелые раны,

За ваши тревожные сны,

Спасибо и низкий поклон, ветераны,

От тех, кто не знает войны!

Ведущая 1: Дорогие ребята, цените то, что было завоевано вашими прадедами. Вы наследники Великой Победы! Будьте патриотами своей Родины! Будьте достойными представителями своего поколения!  Вы – наше будущее!

 

Музыкальный номер «Белая Русь»

Слова и музыка И.Спивакова

(детский вокальный ансамбль  «Солнышко»

ДШИ аг. Мотоль)

 

 

Составитель                                                      Котковец Л.Ф.     

 

Источники:

1. Памяць: [Гіст.-дакум. хроніка Іванаўскага р-на]. – Мн.: БЕЛТА, 2000. – 592 с.: іл.
2. Великой Победы будем достойны! : [сборник материалов конкурса творческих работ  учащихся  учреждений образования Брестской области «Спасибо и низкий поклон, ветераны, от тех, кто не знает войны!»] / сост.: Е. Маслова и др. – Брест : Альтернатива, 2015. – 120 с.
3. Нам  не трэба вайны! : беларускія паэты пра Вялікую Айчынную вайну: [для чытання дарослымі дзецям]/ склад. В.В. Давідовіч. – Мінск : Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2019. – 32 с.: іл. – (Кнігі нашага дзяцінства).
4. Письма войны: хрестоматия патриотизма/ авт. и сост. А. Волкович. – Брест : ОАО «Брестская Типография», 2010. – 256 с., фотографии.
5. https://sad-naroch.schools.by/pages/vershy-pra-vjalkuju-ajchynnuju-vajnu
6. http://stihi-pro.pp.ua/sid_0_cid_1_tid_0/stihi_pro_mujestvo.html